Uykunuzu İyileştirmenin 5 Bilimsel Yolu
Yeni mevsime geçişi uykunuzu iyileştirme yolunda bir fırsata dönüştürün. Mümkün olan en iyi uykuyu almanız için bilime dayalı rehberiniz hazır! Tipik bir hafta içi sabahı. Yatağınızda ufak ufak kıpırdanmaya başlıyorsunuz. Pencereden ışık süzülüyor, kuş cıvıltıları kalkma vaktinin geldiğini haber veriyor… Güzel bir tablo değil mi? Ama maalesef çoğu kişi için sadece bir hayal! Huzursuz, düşük kaliteli, bozuk uykuyla geçen gecenizi hatırladığınızda o tanıdık korku hissine kapılıyorsunuz. Dünyanın dört bir yanında insanlar yetersiz uykuyla mücadele ediyor. Sadece ABD’de 50 ila 70 milyon insanın bu dertten muzdarip olduğu tahmin ediliyor ve bu durum uyku tıbbı uzmanları tarafından küresel ölçekte bir salgın olarak bile adlandırılıyor. Ancak uyku kalitenizi artırmanıza yardımcı olabilecek hem psikolojik hem de fiziksel bazı basit ayarlamalar var. İşte son bilimsel araştırmalardan ve uzun zamandır unutulmuş bazı tarihi ipuçlarından esinlenerek hazırladığımız, kaliteli ve dinlendirici uyku rehberimiz… İki vardiya halinde uyuyun Çoğumuz gecenin bir yarısı uyandığımızda uykumuzu alamayacağımız düşüncesiyle paniğe kapılırız. Ne de olsa kesintisiz sekiz saat uyumamız gerektiğine inanma eğilimindeyiz. Ancak bu her zaman böyle olmamış. Binlerce yıl boyunca insanlar kısa bir ilk uyku uyuyup…
Gün İçinde Daha Enerjik Olmanın 5 Basit Yolu
Bir gece uykusundan sonra iyi hissetmenin sırrı gün içinde başlayabilir. İşte uykunuzu nasıl iyileştireceğinize ve daha az yorgun hissetmenize dair bazı ipuçları… Yorgun mu hissediyorsunuz? Yalnız değilsiniz! Bu bitmeyen yorgunluk sonucunda sürekli uyku alışkanlıklarınızı nasıl değiştireceğinizi düşünüyor olabilirsiniz. Daha dinlenmiş hissetmemize yardımcı olacağı söylenen stratejiler, genellikle düzenli bir yatma saati tutturmak ve yatakta telefonunuzla oynamamak gibi gece stratejilerine odaklanır. Bu ve bunlar gibi pek çok uyarıyı iyiuykuiyihayat.com’daki ilgili makalelerimizde bulabilirsiniz. Şimdi işi bir adım daha ileri götürüyoruz. İyi bir gece uykusu almak sadece gece rutininizle ilgili değil. Tıpkı yenilenmiş hissetmenin her zaman iyi bir gece uykusu almakla ilgili olmadığı gibi… Günün erken saatlerinde, uyanıkken yapabileceğiniz ve etkili olabilecek başka şeyler de var. İşte daha dinlenmiş hissetmenin, enerji seviyenizi artırmanın ve belki de uyku alışkanlıklarınızı kökünden değiştirmek zorunda kalmadan uykunuzu iyileştirmenin 5 yolu… 1. Demir Seviyenize Dikkat Edin Dünya genelinde yaklaşık her üç kişiden birinde demir seviyesi yeterli düzeyin altında. Bu konuda en hassas gruplar arasında bebekler ve küçük çocuklar, üreme çağındaki kadınlar (âdet dönemindeki kan kaybı nedeniyle), hamileler, dayanıklılık sporu yapanlar, vejetaryenler (özellikle veganlar)…
Çarşaf ve Nevresimler Ne Sıklıkta Yıkanmalı?
Yataklarımız, dolayısıyla yastıklarımız, çarşaflarımız ve nevresimlerimiz günümüzün üçte birini geçirdiğimiz yerler. Bu yakın ve sıcak temas da her türlü istenmeyen misafir için mükemmel bir ortam yaratıyor. Peki bu durumda çarşaf ve nevresimler nasıl yıkanmalı ve ne sıklıkta değiştirilmeli? Uzun bir günün ardından sıcak bir yatağa uzanmak, başınızı yumuşak bir yastığa yaslamak ve kendinizi rahat bir örtünün altında koza gibi sarmak gibisi yoktur. Ancak yatakta uzanmayı mutluluk verici bulan sadece biz insanlar değiliz. Yüzeyin biraz altına indiğinizde çarşaflarınızın milyonlarca bakteri, mantar, akar ve virüse ev sahipliği yaptığını öğrenmek sizi dehşete düşürebilir. Bunların her biri yatağınızın bir cennet olduğunu düşünür; ne de olsa içinde büyüyebilecekleri ter, tükürük, ölü deri hücreleri ve ziyafet çekebilecekleri yiyecek parçacıklarıyla dolu sıcak bir yerden söz ediyoruz. Yatağınız Toz Akarlarının Açık Büfesi Toz akarlarını ele alalım. Günde 500 milyon deri hücresi dökeriz. Bu da eğer küçük bir toz akarıysanız, yiyebildiğiniz kadar yiyebileceğiniz bir açık büfe gibidir. Ne yazık ki hem böcekler hem de dışkıları alerji, astım ve egzamayı tetikleyebilir. Yatak çarşafları bakteriler için de şahane bir alandır. Örneğin, 2013 yılında Fransa, Institut…
Para Biriktiren Daha Rahat Uyuyor
Yeni bir araştırma, küçük de olsa bir tasarruf alışkanlığının sağlığımız üzerinde olumlu etkisi olabileceğini söylüyor. Peki bu etkinin uyku kalitesine bile uzandığını söylersek ne dersiniz? Bristol Üniversitesi’nin yeni araştırmasına göre düzenli olarak tasarruf etmek, kendinizi daha rahat ve sakin hissetmenize yardımcı olabilir, hatta uyku kalitenizi artırabilir. Gelin, yakından bakalım… Çalışma, 2010’la 2022 yılları arasında yaklaşık 27 bin yetişkine odaklanılarak yapılmış. Düzenli tasarruf yapanların, hiç para biriktirmeyenlere kıyasla, başkalarına daha yakın hissetmek ve geleceğe daha iyimser bakmak da dahil, genel olarak daha yüksek bir refah puanına sahip oldukları, ayrıca daha iyi bir gece uykusu aldıkları gösterilmiş. Raporu Jamie Evans’la birlikte kaleme alan Sara Davies, refah üzerinde en büyük etkiye sahip olan şeyin, miktardan ziyade düzenli tasarruf yapma eylemi olduğunu söylüyor: “Çalışmadan çıkan net mesajlardan biri, çok büyük paralarınız olmasına gerek olmadığı, faydalı olanın kenara para koyma eylemi olduğu. Küçük bir miktar paraya sahip olmak bile borca girme olasılığınızın azalması anlamına geliyor, dolayısıyla olumlu refahın bir kısmı da bundan kaynaklanıyor.” Genel olarak, tasarruf yapmayanların yüzde 47’si hayatlarından ‘çoğunlukla’ veya ‘tamamen’ memnunken, bu oran ayda bir miktar…
Yeni Trend: Uyku Turizmi Nedir?
Artık, dünyanın dört bir yanındaki tatil köyleri ve inziva kampları, bütünsel uygulamaların yanı sıra en son teknolojiyi kullanarak özel uyku iyileştirme programları oluşturuyor. Sizi son seyahat trendi uyku turizmiyle tanıştıralım. Modern dünyada, uzmanların yetişkinler için önerdiği 8 saatlik kesintisiz uyku, herkesin aradığı ama asla kavuşamadığı bir lüks. Seyahat ve sağlık birbiriyle bu kadar iç içe geçmişken, iyi ve kaliteli bir uyku için duyduğumuz arzunun yeni ve gelişen bir seyahat kategorisine yol açması ise hiç şaşırtıcı değil: İşte karşınızda uyku turizmi! Uyku Turizmi Nedir? Uyku turizmi, iyi bir uyku çekmenin bir numaralı öncelik olduğu, gelişmekte olan bir seyahat alanı. Oteller uzun zamandır bunu sunma becerileriyle övünseler de uyku turizmi, yumuşak çarşaflar ve kapsamlı yastık menülerinden çok daha fazlası. İster iyi uyuma sanatını öğrenmek için bir haftalık ve tek seferlik bir inziva, ister sorunların teşhis ve tedavi edildiği tıbbi bir konaklama ya da günlük uykuya teşvik eden spa uygulamaları destekli rahatlatıcı bir mola olsun; bu trendde her şey uykuyu iyileştirmenin merkezde olduğu bir seyahat deneyimi yaratmakla ilgili. En önemli nokta da bu trendin kalıcı olması. Aslında,…
Uyurken Deprem Olursa Ne Yapmalı?
Ülkemiz yine deprem korkusuyla baş başa kaldığı günler yaşıyor. Bir deprem ülkesi olduğumuz halde, en ayık zamanlarımızda bile kendimizi, sevdiklerimizi korumak, güvende olmak eğitiminden yoksun olduğumuz bir kez daha ortaya çıkıyor. Peki ya bir de depreme uykuda yakalanırsak ne olacak? 23 Nisan 2025 günü öğle saatlerinde İstanbul’da Silivri açıklarında önce 3.9 daha sonra da 6.2 büyüklüğünde depremler meydana geldi. İkinci deprem, çok sayıda çevre ilden de hissedildi. O saatten sonra değişen büyüklüklerde, bazıları hissedilen, bazıları hissedilmeyen yüzlerce artçı sarsıntı oldu. Bu deprem çoğunluğun uyanık, işinde gücünde olduğu gün ortası saatlerinde yaşandığı için nispeten şanslıydık. Peki ya biz uyurken bir deprem meydana gelirse ne yapmalıyız? Yatmaya devam mı etmeliyiz yoksa hemen yataktan kalkıp bir sığınak mı bulmalıyız? Yatmadan Önce Yapmanız Gerekenler Bu konuda uzman görüşlerine bakınca yapmamız gereken en önemli şeyin, ‘yatmadan önce depremde güvenliği sağlamaya’ dikkat etmek olduğunu görüyoruz. Yatağınızı televizyon, kitaplık ya da büyük mobilyaların önüne koymamaya dikkat edin. Başucunuzda mutlaka bir el feneri bulunsun. Depremden sonra yere saçılan cisimlere ya da kırılan camlara basmamak için yatağın yanında terlik ya da ayakkabılarınızı…
Uyku Düzeni Nasıl Düzeltilir?
İyi uykunun sağlığa faydaları arasında ruh halimizi iyileştirmek, stresi azaltmak ve anksiyeteye yardımcı olmak yer alır. Eğer uyku sorunu yaşıyorsanız, nasıl daha iyi uyuyabileceğinizi bilmek büyük bir fark yaratabilir. Bu sayfada iyi bir uyku hijyeni oluşturmanıza ve daha iyi uyumanıza yardımcı olacak pratik ipuçları bulacaksınız. Uyku Düzeni Neden Önemlidir? Uyku düzeni bozuk ve uykusu kesintili olan kişiler, genel olarak yeterli uyku alamama eğilimindedir. Araştırmalar, uyku sürekliliğiyle toplam uyku süresi arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Yetersiz uyku, okul veya iş performansını düşüren ve araç veya makine kullanırken kaza riskini artıran gündüz uykululuğuna neden olabilir. Uyku miktarını azaltmasa bile, giderek artan sayıda kanıt, kesintili uykunun zararlarına işaret etmektedir. Sağlıklı uyku sırasında kişi, her biri farklı evrelerden oluşan bir dizi uyku döngüsü boyunca ilerler. Tekrarlanan kesintiler ve uyanmalar bu süreci bozabilir; beyin fonksiyonları, fiziksel sağlık ve duygusal refah bu durumdan olumsuz etkilenir. Yetersiz uyku, vücudun hemen her sistemindeki riskleri artırır. Uykunun beyin sağlığındaki rolünün altında yatan mekanizmalar halen tam anlaşılamamış olsa da araştırmalar, uykunun sürekliliğinin düşünme, hafıza ve karar verme için çok önemli olduğuna işaret…
Derin Uyku Azalınca Neler Olur?
Uykunuza öncelik vermeniz için bir nedene daha mı ihtiyacınız var? Yale Üniversitesi’nin yeni araştırmasına göre uykunun iki derin aşamasında yeterince zaman geçirmemek, beynin Alzheimer hastalığıyla ilişkili bölümlerinin bozulmasını hızlandırabiliyor. ABD’nin dünyaca ünlü okullarından Yale Üniversitesi’nde yapılan yeni bir araştırma, uykumuza özen göstermemizin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Çalışmanın başyazarı Gawon Cho, yavaş dalga ve REM uykusundaki eksikliklerin, beynin bilişsel bozulma ve Alzheimer hastalığının erken göstergeleri olarak bilinen bölümlerini küçültebildiğini açıkladı. Cho, “Yavaş ve REM uykusu yetersiz olan kişilerde beynin inferior parietal lob adı verilen bir bölümünün hacminin küçüldüğünü tespit ettik” diyor: “Beynin bu kısmı görsel-uzamsal bilgiler de dahil olmak üzere duyusal bilgileri sentezler, bu nedenle hastalığın erken dönemlerinde nörodejenerasyon göstermesi mantıklıdır.” ABD’deki ilk Alzheimer önleme kliniklerinden birinin kurucusu olan nörolog Dr. Richard Isaacson da farklı düşünmüyor. Dr. Isaacson, Alzheimer riski altındaki yetişkinleri tedavi eden klinik deneyiminin, Yale’de yapılan çalışmanın bulgularını desteklediğini söylüyor: “Derin uykudaki ölçümlerin bilişsel işlevi öngördüğünü de bulduk.” Derin Uyku Sırasında Beyinde Neler Olur? Derin uyku sırasında beyin, toksinleri ve ölü hücreleri temizlerken, aynı zamanda ertesi gün…
Sabahları Erken Kalkmak İçin Ne Yapmalısınız?
İyi bir gece uykusunun amacı, sabah erken saatlerde tazelenmiş ve güne başlamaya hazır hissederek uyanmaktır. Ne yazık ki bu, çeşitli faktörler nedeniyle, birçok insan için hiç de kolay olmuyor. İşte sabahları yorgun kalkmamak için uygulayabileceğiniz erken uyanma taktikleri… Sabahları Erken Kalkmak İçin Nelere Dikkat Etmelisiniz? * Çalar Saatinizi Ulaşamayacağınız Bir Yere Koyun Uykunun en derin aşamalarında bile çalar saat sizi uyandıracaktır. Ama erteleme düğmesine basmak sizi REM uykusuna geri döndürebilir. Uyku döngüsünün bu aşaması çok önemli ve son derece onarıcı olsa da, ortasındayken uyanmak zordur. Sabah alarmınız çaldığında, genellikle son REM döngünüzün bitimine yaklaşmış olursunuz, bu da uyanmanızı kolaylaştırır. Erteleme tuşuna basıp uykuya geri döndüğünüzde, REM evresine yeniden girebilir ve sonuç olarak kendinizi mahmur ve yönünü kaybetmiş hissederek uyanabilirsiniz. * Kahvaltı Yapın Basit bir tavsiye gibi görünebilir ancak kahvaltı yapmak kendinizi uyandırmanın harika bir yoludur. Küçük bir sabah öğünü bile güne başlamak için gerekli enerjiyi sağlayabilir. Buna kafeinli bir içecek eklerseniz, daha da fazla fayda sağlayabilirsiniz. Uzmanların kafeini sadece öğle saatlerine kadar ve sınırlı alınması gerektiğini öğütlediğini unutmayın. Kahvaltıda düşük glisemik ve yüksek proteinli…
Stresli Zamanlarda Uyku Düzeni Nasıl Korunur?
Toplumsal olarak zor zamanlardan geçiyoruz. Bu dönemde uykunuzun kontrolü elinizden kaçabilir, bunun sonucunda hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınız zarar görebilir. İşte uyku düzeninizin bozulduğu zamanlar için faydalı stratejiler… Stres Altındayken Uykunuza Ne Olur? Zor zamanlarda ve gergin ortamlarda uyku düzeniniz bozulabilir. Bu, normal bir tepkidir. Çünkü stresli dönemlerde doğal ‘savaş ya da kaç’ tepkisi tetiklenir. Bu durum, sizi istemeden de olsa gergin bir ruh haline sokabilecek fizyolojik değişikliklerle ilişkilidir. Kafanız meşgul olabilir ve vücudunuz sistemi kapatmakta zorlanabilir. Muhtemelen başkalarıyla ilgilenmeye çok odaklandığınızda, kendi ihtiyaçlarınızı listenin en altına koyarsınız. İyi beslendiğinizden emin olmak, bol su içmek ve egzersiz yapmak gibi uykuya yardımcı olan bazı temel şeyleri ihmal edersiniz. Gevşemenize yardımcı olabilecek, kendinizi rahatlatıcı faaliyetlerde bulunmak lüks gibi gelebilir. Ancak bu yanlış bir tutum çünkü saydıklarımız, zor koşullara dayanmanıza yardımcı olmak için hayati önem taşır. Bu dönemlerde rutinlerinizde tutarsızlıklar olabilir. Çalışma veya yaşam düzenlerinizdeki değişiklikler nedeniyle daha yoğun veya daha sakin zamanlar geçirebilirsiniz. Farklı vardiya düzenlerinde çalışmak zorunda kalabilirsiniz. İşte bu vakitlerde Stresli Dönemlerde İyi Uyumak İçin Temel Bilgiler Rahat bir yatağınız ve yastığınız…