Soğuk havalar kapıda, kış mevsimi yaklaşırken grip virüsü de hızla yayılmaya başladı. Toplu alanlarda geçirilen zamanın arttığı bu dönemde grip salgınları ciddi bir sağlık sorunu haline gelebilir. Peki gripten korunmanın en etkili yolu ne?

İnfluenza, yaş ve ek hastalık durumuna bağlı olarak özellikle hastaneye yatışa, hatta ölüme dahi neden olabilecek viral bir hastalık. H1N1, ‘domuz gribi’ olarak adlandırılan ve en çok hastalığa neden olan virüs tipi. Her grip sezonunda milyonlarca kişi bu hastalığa yakalanıyor, ciddi iş gücü kaybına uğruyor, yüz binlerce insan hastaneye yatırılıyor ve hatta on binlerce kişi influenza ve komplikasyonları nedeniyle hayatını kaybediyor. Peki bu salgınlardan nasıl korunabiliriz? Hayati bilgileri Doç. Dr. Servet Öztürk (İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü) anlatıyor.

Grip nasıl bulaşıyor?

Grip virüsü damlacık, aerosol ve temasla bulaşabiliyor. Özellikle kapalı ortamda bulaş ihtimali artıyor. Covid-19 pandemisi nedeniyle kullandığımız maske, mesafe ve hijyen önlemleri grip virüsü için de koruyucu. Son yüzyılda dünyada grip virüsüne bağlı dört pandemi meydana gelmiş durumda.

Domuz gribi semptomları neler?

  • Boğaz ağrısı
  • Baş ağrısı
  • Ateş yüksekliği
  • Yaygın vücut ağrısı (kas-eklem-kemik ağrıları)
  • Burun akıntısı
  • Öksürük
  • Nefes darlığı
  • Kusma, ishal

Grip aşısı önleyici mi?

Grip aşılarının hastalığın ortaya çıkmasının azalması, hastaneye yatış ve ölüm oranlarının azalmasının yanında, diğer insanlara hastalık bulaşının azalması gibi birçok faydası var. Grip aşısının yapılmasından iki hafta sonra koruyucu antikorlar oluşuyor.

 

Grip aşısı kimlere yapılmalı?

Özellikle 65 yaş üstünde, astım, KOAH, diabetes mellitus (şeker hastalığı), kalp yetersizliği, inme, gebelik ve lohusalık, HIV/AIDS, kanser hastalığı, kronik böbrek yetersizliği, bağışıklık sistemi baskılayan ilaç kullanımı, morbid obezite ve huzurevi/bakımevinde yaşayan kişilerde hastalık daha sık görülüyor ve ağır geçiyor. 6 ay-18 yaş arasında olan ve uzun süreli aspirin tedavisi alan çocuk ve adolesanlar da her grip sezonu aşılanmalı.

 

Grip aşısı ne zaman yapılmalı?

Yukarıda belirtilen hastalığı olan hastaların her yıl eylül-ekim aylarında aşılanmaları öneriliyor. İdeal olarak herkes ekim ayının sonuna kadar aşılanmalı.

 

Grip aşısı her yıl tekrarlanmalı mı?

İki nedenle grip aşıları her yıl tekrarlanmalı. Birincisi, aşıya bağlı koruyucu antikorlar aylar içinde azalıyor. İkinci olarak da grip virüsü sürekli şekil değiştirdiği için, güncel aşıların bileşimi, her yıl en yaygın virüsler için yeniden düzenleniyor.

 

Kim, hangi grip aşısını tercih etmeli?

Grip aşıları genel olarak burun yoluyla uygulanan canlı aşılar ve parenteral yolla uygulanan inaktif aşılar olarak ikiye ayrılıyor. Gebelik ve bağışıklık yetersizliği olan durumlarda canlı aşı uygulanmamalı. Bu grup hastalarda inaktif (cansız) grip aşıları tercih edilmeli.

 

Neden grip aşısı yaptırılmalı?

  • Grip aşısı, grip hastalığına yakalanma ihtimalinizi azaltır.
  • Grip aşısının, aşı olan ancak yine de hasta olan kişilerde hastalığın şiddetini azalttığı çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir.
  • Grip aşısı, griple ilişkili hastaneye yatış riskini azaltır.
  • Grip aşısı, belirli kronik sağlık problemlerine sahip kişiler için önemli bir önleyici araçtır.
  • Grip aşısı, hamilelik sırasında ve sonrasında hamile kişilerin korunmasına yardımcı olur.
  • Aşı olmak, bebekler ve küçük çocuklar, yaşlılar ve belirli kronik sağlık sorunları olan kişiler gibi ciddi grip hastalığına karşı daha savunmasız olanlar da dahil olmak üzere, çevrenizdeki insanları da koruyabilir.

 

Grip aşısının en sık karşılaşılan yan etkileri neler?

  • Aşının yapıldığı yerde ağrı, kızarıklık ve/veya şişlik
  • Baş ağrısı (düşük dereceli)
  • Ateş
  • Kas ağrıları
  • Mide bulantısı
  • Halsizlik

Grip tedavisi için alınabilecek önlemler neler?

Aşılanmayan ve hastalık semptomları olan kişilerin erken teşhisi çok önemli. Çünkü grip virüsü özellikle solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan virüsler arasında antiviral tedavisi olan nadir virüslerden biri. Semptomların başlamasından sonraki 48 saat içinde başlanan tedavilerle hastalık süresi kısalabiliyor, hastaneye yatış ihtimali azalabiliyor.

Bunun dışında Akdeniz diyetiyle beslenmek, kalabalık kapalı ortamlardan mümkün olduğunca uzak durmak ve erişkin yaş aşılamaları için doktorunuza başvurmak alınabilecek tedbirler arasında.