Bağımlılığa giden yol maalesef her zaman masum görünen ürünlerle başlıyor! Son tehlike, internetten satılan ve ‘uyku keki’ olarak adlandırılan ürünler. Uzmanlar bu tür ürünlerin özellikle çocuklar ve gençlerde madde bağımlılığına kapı açabileceği konusunda şiddetle uyarıyor.
Şu sıralar gözünüze çarpıyor, kulağınıza geliyor olabilir. Hatta ismini sevimli bulup ne olduğunu merak etmiş olabilirsiniz. Oysa son dönemin en büyük tehlikelerinden biri bu: ‘Uyku keki’ adıyla satılan ürünler… Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Onur Noyan (Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi), okulların açılmasıyla bu ürünlerin çocuklar ve gençler arasında yaygınlaşabileceğini söyleyerek işin ciddiyet boyutunu katlıyor üstelik. Yasadışı olarak internetten satılan bu ürünlerin oluşturduğu tehlike hakkındaki açıklama ve uyarıları için İşte Prof. Dr. Noyan’a kulak verdik.
Bilinçli Bir Tüketici Ürünlerin İçeriğini Araştırır
- Uyku ve kek; ikisi de hayatımızda var olan iki kavram. Bununla ilgili bir uyaran veya bir ürün gördüğümüzde gerçekten merak uyandırıyor. ‘Sağlıklı mı’ diye sorduğunuz zaman zaten ana sorun ortaya çıkıyor demektir.
- Uyku için satılan bir ürünün sosyal medya üzerinden satılıyor olması bir problem. Bunun kek, külah, kornet diye satılması başka bir problem. Gelelim bundan sonraki sürece… Bilinçli bir tüketicinin uyku keki adı altında satılan ürünün ne olduğunu araştırması gerekiyor. Şu an piyasada popüler olan ve bu ad altında satılan ürünlerin içeriğini maalesef bilemiyoruz.
- Bilebildiğimiz ve sosyal medyadan görebildiğimiz kadarıyla bunların içerisinde THC (Tetrahidrokannabinol, Hint keneviri bitkisinde doğal olarak bulunan analjezik madde) ürünleri bulunuyor. Bu ürünlerin Türkiye’de kullanılması zaten yasak. Yasak bir ürünün sağlıklı olduğunu söyleyebilmek mümkün olmadığından, uyku keki adı altında satılan ürünlerin sağlıklı olmadığını da çok rahatlıkla söyleyebiliriz.
Çocuklar Arasında Konusu Olabilir
- Okulların açılmasıyla birlikte çocuklar ve gençler yaz tatillerinde birbirleriyle ne yaptıklarını, ne kullandıklarını, neler deneyimlediklerini paylaşacaklar. Eğer uyku kekini deneyen, bununla ilgili deneyimi olan, çevresinde alan bir arkadaşı olan biri varsa bunu hemen paylaşacak ve her çocukta bir merak uyandıracak.
- Bu merakla birlikte çocuklar anne-babalarından gizli bir şekilde bunu almak için çaba sarf edebilirler ya da arkadaşlarıyla birlikte almak için plan yapabilirler. Eğer bunu yaparlarsa fark etmeden maddeyle tanışmış olacaklar ve bağımlılığa giden yol başlamış olacak.
Çocukları Güçlü Yönleri Ortaya Çıkacak Şekilde Desteklenmeli
- Aileler çocuklarına, kendilerini ifade ederken başkalarıyla kıyaslamak ve başkalarının yaptıklarını yapmaya çalışmak yerine; her bireyin kendi içerisinde var olan değerleri koruyarak, kendine özgü gelişmeleri gösterecek adımları atmaları ve bununla ilgili gelişim göstermeyi hedeflemeleri gerektiğini anlatmalı.
- Çocuklarımızın ‘başkası şunu yapmış, ben de onu yapmak istiyorum’ şeklindeki düşünceleri hep olacak. Ancak özgüveni olan çocuklar kendilerini arkadaşlarıyla kıyaslamak, karşılaştırmak ve onların yaptıklarını yapmak istemek yerine, kendilerini başarılı oldukları bir alanda gösterme yolunu seçecekler. Bu alanda ebeveynlere düşen rol şu: Çocuklarımızı kendi akranlarıyla kıyaslamasına izin vermeden onların daha ön planda oldukları, daha güçlü oldukları yönlerini ortaya çıkaracak şekilde desteklememiz gerekiyor.
Çocuklar Merak Ettikleri Konuları Ebeveynleriyle Paylaşabilmeli
- Çocukları korumak için öncelikle çocuklara sosyal medya okur yazarlığı öğretilmeli. Birinci olarak, sosyal medyada gördüğü her ürüne, her reklama inanmaması gerektiğini öğretmeliyiz. İkincisi, içeriklerine bakmayı öğretmeliyiz. Üçüncüsü, bağımlılığa, madde kullanımına giden yola, bu tarz masum görünen ürünlerle başlandığını bilmemiz ve bunu çocuklarımıza aktarmamız gerekiyor.
- Çocukların bu tarz ürünleri görüp isteme ihtimalleri ve potansiyelleri var. Ebeveynler bu tür ürünlerin içeriğindeki uyuşturucu maddeyi, THC’yi bilmeden satın alabilirler. Bu büyük bir soruna tekabül ediyor. Bilinçli olarak almaları durumunda ise ciddi hayati tehlike oluşturan durumlarla karşılaşma ihtimalleri var.
- Ebeveynlerin, çocuklarının sosyal medyada nerede gezindiklerini, hangi konuları araştırdıklarını, neyi merak ettiklerini, neyle ilgili videolar seyrettiklerini mutlaka takip etmeleri gerekiyor. Bu takiple birlikte çocukların merak ettikleri şeyleri aileleriyle paylaşmaları sağlanırsa ve aileler doğru, sağlıklı bilgiler verebilirse çocuklar çok büyük risklerden uzaklaştırılmış olur.
Çocuklarınızın uyku alışkanlıklarını daha iyi hale getirmek ve kaliteli uyku konusunda bilgi edinmek isterseniz, Uyuyan Bir Çocuk İçin 8 İpucu başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz. Çocuklarınızın uyku düzenini iyileştirmek için pratik öneriler ve ipuçları burada!