Bebeklik dönemindeki uykularda kullanılan beyaz gürültünün faydaları ve zararları bebek uykusu konusunda en merak edilen konulardan biri. Süpürge sesi, saç kurutma makinası sesi, davlumbaz veya telefondan gelen mekanik beyaz gürültü seslerini birçok ebeveyn kullanır ve bebeğinin daha rahat daldığını gözlemler. Gelin bu konuya derinlemesine ve bilimsel temelleri ile bakalım…
Bebeklerin uyutulurken en çok ihtiyacı olan şey sakinleştirilmek ve güvende hissettirilmektir. Sinir sistemimizin bu kapsanmaya ve kapsanarak tutulmaya ihtiyacı vardır. Bu sakinleşme sürecinin ana kaynağı o anda kurduğumuz ilişki ve buna eşlike den duyusal (ses, ten teması, salınım gibi) desteklerdir. Bazen de çevreden ek destekler sağlarız, ışığı kısmak, müzik kullanmak gibi. Beyaz gürültü tam olarak burada devreye girer, yani uykuya geçişte ebeveyne ve bebeğe bir ek destektir.
Hem ebeveynlerin deneyimleri, hem de bebeklerle yapılan bilimsel araştırmalar beyaz gürültü kullanımının özelikle yenidoğan döneminde bebeğin sakinleşmesini ve uykuya geçişini rahatlattığını bize gösteriyor. Buna ek olarak uyku boyunca beyaz gürültü kullanmak bebeğin uyku süresini de uzatıyor. Bunlar kulağa çok hoş geliyor ve bu nedenle de birçok ebeveyn özellikle hayatın ilk aylarında beyaz gürültü sesini bolca kullanıyor. Ancak yapılan bilimsel araştırmalar beyaz gürültü kullanımının risklerini de bize sunuyor. Yine bebeklerle yapılan araştırmalar beyaz gürültünün yatağa veya bebeğe çok yakın mesafeden, yüksek sesle ve uzun süre kullanımının bebekte işitme kaybına neden olabileceğini ve duyma duyusunun gelişimine olumsuz etki yaratabileceğini de gösteriyor. Yani, beyaz gürültünün her ne kadar uykuya olumlu etkileri olduğunu bilsek de, dikkate alınması gereken riskli durumları da ebeveynler bilmeli ve önemsemeli.
Tüm bu bilgiler ışığında, eğer bakım verenler beyaz gürültü kullanmak istiyor ise şunlara mutlaka dikkat etmeliler:
- Beyaz gürültü kaynağı uyku odasında bebeğe uzak bir mesafede konumlanmalı, yatağın içinde veya kulağının yanında olmamalı.
- Beyaz gürültü kaynağının sesi çok yüksek olmamalı
- Beyaz gürültü sadece uykuya geçişte eşlik etmeli ve uyku boyunca kullanılmamalı
- Hiçbir zaman başka riskler oluşturacak gerçek bir saç kurutma makinası gibi kaynaklar kullanılmamalı
Her ne kadar bu önlemleri alsak da, benim nihai uzman görüşüm beyaz gürültü KULLANMAMAK yönünde olurdu. Bu konudaki bilimsel araştırmalar halen sayılı ve her geçen gün yeni bilgiler ediniyoruz. Zararlı olma ihtimali olan bir uyku desteğini de kullanmayı bu nedenle uygun bulmuyorum.
Ancak kimi zaman bebeklerin sesli ortamlarda uyuması gerekebiliyor. Kimi zaman bir inşaat, kimi zaman bir tadilat veya komşu sesi özellikle uykunun hafif olduğu ilk aylarda bebekleri uyku sırasında rahatsız edebiliyor. Bu dış sesleri engellemek amaçlı bebeğinizin odasına bir ses kaynağı kullanmak isteyebilirsiniz. Böyle durumlarda ne yapabiliriz?
- Beyaz gürültü gibi mekanik bir ses yerine yağmur, su sesi gibi doğa sesleri kullanabilirsiniz
- Bu ses kaynağını yine oda içinde bebeğe mesafeli bir yere konumlamalısınız, yatağın içine veya kulağının hemen yanına hiçbir zaman koymamalısınız
- Sesin çok yüksek olmamasına dikkat etmelisiniz
- Mümkünse uyku boyunca açık tutmamalısınız ancak bazı gündüz uykularında bebeği rahatsız eden dış ses devam ediyorsa ara sıra kullanabilirsiniz
Bebeğinizi uyuturken beyaz gürültü, doğa sesi veya benzeri ek destekleri kullanırken unutulmaması gereken en önemli konu, bebeği rahat uykuya geçiren ana kaynağın uyutan yetişkin ile kurulan güven ilişkisi olduğunuz. İstediğiniz kadar dış destek sağlayın, bebekler güven veren ve sakin bireyler ile rahat uyurlar. Bu nedenle bebeğinizin uyku süreçlerinin güvenle ve keyifle tasarlandığına her zaman emin olun diyoruz.
