En iyi 10 tarih belgeseli

Yaz bitti, şehre döndük, artık daha ‘ciddi’ işlerle hemhal olma zamanı. Netflix’teki tarih belgeselleri gerçeklerin dünyasının hiç de sıkıcı olmadığının kanıtı gibi. Atasözündeki gibi ‘tekerrürden ibaret’ olup olmadığına karar vermek içinse izlemek şart…

1. Greatest Events of WWII in Colour

Dünya Savaşı, dönemin teknolojisi itibariyle, 1. Dünya Savaşı’ndan çok daha fazla bilinir. Yine de o zamanın olaylarını ‘renklendirilmiş’ olarak izlemek güzel bir deneyim. Pearl Harbor’dan, D-Day’e, Dresden’den Hiroşima’ya kadar birçok önemli olay, 50’şer dakikalık 10 bölümde…

2. Hitler’s Circle of Evil

Dünya Savaşı’yla başladık, oradan devam edelim. Savaşın bu kadar bilinmesinin ve hikâyeleştirilmesinin başlıca sebeplerinden biri de içinde Hitler gibi bir ‘şeytan’ın olması kuşkusuz. Peki Nazi Almanyası’ndaki tek şeytan o mu? Hitler’in o dönemki yakın çevresinde yaşanan güç mücadelelerini ve acımasızlıkları anlatan 10 bölümlük belgesel serisi kesinlikle izlenmeli.

3. The Devil Next Door

Dünya Savaşı’yla ilgili son belgesel önerimiz de bir kişiye odaklanıyor. ABD Cleveland’da yaşayan son derece kibar bir büyükbaba, bir gün tutuklanır. Çünkü aslında kendisi Nazi kamplarında yaşattığı vahşetle ün salmış gardiyan ‘Korkunç Ivan’dır. 6 bölümlük belgesel serisi onun tutuklanmasından İsrail’deki yargılanmasına kadar giden sürece dair detayları aktarırken, ailesinin de endişelerini anlatmayı ihmal etmiyor.

4. The Cuba Libre Story

Küba her zaman özgürlüğü, egemenliği ve onuru için savaşan bir ülke. 2. Dünya Savaşı sonrasından beri de dünya gündeminden düşmeyen bir mücadelenin içinde. Netflix’in orijinal belgesel serisi, Soğuk Savaş dönemindeki çalkantılı Küba’yı anlatıyor. Ülkenin İspanyol sömürgesinden çıkışından başlayarak, Fidel Castro ve Che gibi isimlere de özel önem gösteren belgesel, çok bilgilendirici.

5. Age of Tanks

Silahlar, bombalar ve bütün savaş araçları sanki bir anda gelişmiş ve tüm kötülüğüyle ortaya çıkmış gibi değil mi? 2017 yapımı belgesel, tankların tarihsel gelişimini konu alıyor. 1. Dünya Savaşı sırasında tarihteki ilk tank atışını yapan askerden başlayıp Soğuk Savaş sonrası hantallaşıp giderek daha az işe yarar hale gelmesine kadar, bir savaş aracının tarihi…

6. Roman Empire

3 sezonluk belgesel serisi, ünlü oyuncuların canlandırdığı üç büyük Roma imparatorunun saltanatını konu alıyor. Ülkeyi kanla yöneten Commodus, ‘Çılgın Kral’ Caligula ve efsanevi Jül Sezar’ın hikâyesi dramatik ve heyecanlı bir şekilde anlatılırken, dizi izlermiş gibi bir heyecana kapılmanız mümkün.

7. Crack

Uyuşturucunun tarihini ve kötü etkilerinin tam olarak ne olduğunu hiç merak ettiniz mi? ABD’nin özellikle fakir bölgelerinde, ekonomik buhranlar sırasında yükselişe geçen yeni nesil bir zararlı maddenin halkı nasıl etkilediğini görmek için 2021 yapımı bu belgeseli izleyin.

8. Blood Brothers: Malcolm X & Muhammad Ali

20’nci yüzyılın ikinci yarısında, insan hakları mücadelesinde öne çıkan iki isim Malcolm X ve Muhammed Ali’ydi. Malcolm X büyük bir lider, Ali ise büyük bir ikondu. İkilinin yolları kesişti, birlikte dev bir harekette etkili oldular, ancak sonrasında bu arkadaşlık sona erdi. Tanıklarının ağzından bu ilişkinin tüm detayları ise 96 dakikalık bu sürükleyici belgesele hayat verdi.

9. Rise of Empires: Ottoman

“Gemileri karadan yürüttük” cümlesini tarih derslerinde sık sık duysak da nasıl olduğunu görmek ancak son yıllarda mümkün oldu. Netflix orijinal yapımı ‘Rise of Empires: Ottoman’, İstanbul’un fethini ve Osmanlı Devleti’nin böylece yükselme dönemine geçişini anlatan 6 bölümlük bir kurgu belgesel. Başrollerinde Cem Yiğit Üzümoğlu, Damla Sönmez, Tuba Büyüküstün, Birkan Sokullu, İlayda Akdoğan gibi ünlü bir kadro da yer alıyor.

10. İyi ki Yapmışım

Listenin son sırasını sanat ve insan tarihine ayırmak istedik. Netflix Türkiye’nin orijinal yapımı ‘İyi ki Yapmışım’, usta sıfatının bile az kalacağı tiyatrocu Metin Akpınar’ın hayatını anlatıyor. Hem kendisinin hem de dönemin nice tanığının ağzından efsane oyuncunun hayatını ve Devekuşu Kabare’nin Türkiye’de tiyatro için nasıl çığır açtığını dinlemek etkileyici bir deneyim. Dahası, belgeselde Tilbe Saran’ın anlatımıyla onlarca fotoğraf ve videodan oluşan arşiv görüntüleri de var. Sanatla bezeli bir yakın tarih dersi gibi…