Kışın insanı motivasyonel anlamda en fazla zorladığı döneme girmiş bulunuyoruz. Sabah derin bir karanlığa uyanıyor, gün boyu kapalı bir havayla karşılaşıyoruz. Grip ve soğuk algınlığı peşimizi bırakmıyor. Peki daha mutlu ve sağlıklı bir kış geçirmek mümkün mü? Anlatıyoruz…
1. Günlük rutininizi kışa uygun hale getirin
Soğuk havalar, mevsimsel hastalıklara yakalanma riski, kat kat giyinmeye üşenmek gibi pek çok neden, mümkün oldukça evde kalmayı daha çekici hale getirebilir. Ancak bu monotonluk da kendi stresini getiriyor. Her günün hatta her saatin bir sonrakine benzemesi, insanı ruhen yoran bir durum. Her gün bir yere gidip gelmek veya mahalledeki bir kafede oturmak bile gördüklerinizi, duyduklarınızı değiştirerek günlerinizi daha dolu yaşadığınızı hissettiren zihinsel bir esenlik sağlar. Ayrıca mevcut günlük rutininizi daha soğuk ve karanlık aylara nasıl uyarlayabileceğinizi de düşünebilirsiniz. Esnekliğiniz varsa günün en güneşli olduğu öğle saatlerinde yürüyüş yapın. Sabah ilk iş temiz hava almayı hedefleyin. Bilgisayar başında çalışıyorsanız, kendinize ekrandan uzaklaşmak için su, kahve, çay molaları ayarlayın. Gün içinde nefes aldıran bir ritim ve rutin oluşturabilirseniz stresiniz azalabilir ve iş gününüzü daha yönetilebilir hale getirebilirsiniz.
2. Antrenman rutininizi de mevsime ayarlayın
Harekete izin veren sıcak giysiler giydiğiniz ve ısınma hareketlerine bolca zaman ayırdığınız sürece pek çok egzersizi açık havada yapabilirsiniz. Böylece alacağınız güneş ışığı sayesinde, enerji ve ruh hali için önemli olan D vitamini dozunun bir kısmını sağlayabilirsiniz. Yürümeye, koşmaya ve diğer kardiyovasküler aktivitelere alışkınsanız, doğru ekipmanı giydiğiniz sürece soğuk hava antrenmanlarını hiç zorlanmadan yapabilirsiniz. Sıcak kalmak için üç katman halinde giyinmeniz yeterli: Nemi emen polyester katman, yalıtım katmanı ve yağmura ya da rüzgâra dayanıklı bir dış katman. Ayrıca sağlam bir ayakkabı, eldiven ve kışlık bere ya da şapkaya da yatırım yapmaktan çekinmeyin.
3. Uyku düzeninizi sabit tutun
Daha kısa günler uyumayı daha cazip hale getirir. Ama asıl önemli olan, tüm yıl boyunca her zamanki uyuma ve uyanma saatlerinize uymaktır çünkü ancak böyle yaparak enerji seviyenizi yüksek, ruh halinizi iyi tutar, dolayısıyla gece de daha sağlıklı uyursunuz. Bütünsel sağlığınızı korumanın yolu kaliteli bir gece uykusundan geçer; bunu sağlamak için elinizden geleni yapmalısınız. 2018’de Scientific Reports’ta yayımlanan bir araştırmaya göre düzensiz uyku zamanla hipertansiyon, diyabet, obezite ve gelişmekte olan kalp hastalığı riskiyle ilişkilendiriliyor. Fazla uyumak ise depresyon, baş ağrısı, kalp hastalıkları ve tip 2 diyabetle bağlantılandırılıyor. Mevsim ne olursa olsun her gece 7-9 saat arası uyumaya çok özen gösterin.
4. Güne güneş ışığıyla başlayın
‘Mevsimsel depresyon’ tabirini duymuşsunuzdur. Semptomların mevsimsel bir düzende ortaya çıktığı ve kötüleştiği bir klinik depresyon türüdür. Yaz aylarında da görülebiliyor ancak çok daha yaygın olarak kışın ortaya çıkıyor. Pek çok insan, soğuk havalarda ruh hali ve enerji seviyelerinde düşüşle karakterize edilen kış depresyonunun semptomlarını çok daha hafif de yaşayabiliyor. Bunun önüne geçmek için sabahları mümkün olduğunca güneşi görmeye çalışın. Uyanır uyanmaz perdelerinizi açın. Cleveland Clinic’e göre sabahları ışığa maruz kalmak, vücut saatinizin doğal sirkadiyen ritmiyle aynı hizada kalmasına yardımcı oluyor, gün boyu enerjinizi koruyor ve geceleri de beyninize uyku zamanının geldiğini bildiren hormon olan melatonin salımını düzenliyor. Ayrıca doğal gün ışığı, iyi hissettiren kimyasallardan biri olan serotonin seviyesini de yükseltiyor. Ama elbette klinik depresyon belirtileriniz olabileceğinden şüpheleniyorsanız mutlaka bir uzmana danışın.
5. Bağlantıda kalın
Sosyal bağlantı temel bir insan ihtiyacı. Ayrıca birçok araştırma, bunun ruh sağlığını olumlu desteklemede oynadığı önemli role de işaret ediyor. Sosyalleşmek için zaman ayırın. Öğle yemeklerini, kahve randevularını önceden planlayın. Fiziksel olarak bir araya gelemeyeceğiniz sevdiklerinizle sanal randevular planlayın.
6. Gönüllü faaliyetlerde bulunun
Kış, ruh halinizi ve planlarınızı bozduğunda, zamanınızı gönüllü faaliyetlere ayırmak gibi, başkalarıyla bağlantı kurmanın başka yollarına yönelebilirsiniz. Bir kişinin bile toplum ve dünya için fark yarattığını bilmek harika hissettirir. Gönüllülük ruh sağlığınız için stresi azaltmak, güveni artırmak ve bir amaç duygusuna ulaşmanıza yardımcı olmak gibi sayısız fayda sağlar.
