Uyku hijyeni nedir, ne işe yarar?
Hijyen denince aklımıza sadece el dezenfektanı, kolonya ve çamaşır suyunun geldiği çetin pandemi günleri yaşadık. Ama bu, o değil. Daha doğrusu, uyku hijyeni tek başına temizlikle ilgili bir durumu anlatmıyor. Dalmakta güçlük çekiyor, uyku bozuklukları yaşıyor ve gündüz uykulu olmaktan şikâyet ediyorsanız uyku hijyeniniz kötü demektir. Peki iyi uyku hijyenine nasıl kavuşursunuz?
Kaç saat uyumalı?
Dünden bugüne bu konuda yapılan her araştırmayla bir kez daha doğrulanan bilimsel bir gerçek var: Uyku her yaşta gerekli. Çünkü zihnin sorunsuz çalışmasını sağlıyor, vücudu onarıyor ve bedendeki hemen hemen her sistemi güçlendiriyor. Peki bu faydaları elde etmek için gerçekten ne kadar uykuya ihtiyacımız var? Dünden bugüne bu konuda yapılan her araştırmayla bir kez daha doğrulanan bilimsel bir gerçek var: Uyku her yaşta gerekli. Çünkü zihnin sorunsuz çalışmasını sağlıyor, vücudu onarıyor ve bedendeki hemen hemen her sistemi güçlendiriyor. Peki bu faydaları elde etmek için gerçekten ne kadar uykuya ihtiyacımız var?
Sizi ‘uyanık’ gösterecek 17 bilgi
İnsan vücudu en çok saat kaçta yorgun olur? Ne kadar yükseğe çıkarsak uyumakta zorlanırız? ‘Kendi kendinin emziği’ ne demektir? Bu 17 maddeyi, arkadaşlarınızla yapacağınız uyku sohbetlerinde tepe tepe kullanın…
Uyku dostu 4 yiyecek
Yediklerinizin enerjinizi etkilediğini deneyimlerinizden bilirsiniz. Aynı şey uyku kaliteniz için de geçerli. Hem beslenme hem de uyku dünyası başlı başına karmaşık alanlar ama vereceğimiz ipuçlarıyla yolunuzu daha rahat bulabilirsiniz.
İdeal yatak nasıl seçilir?
Doğru yatağı bulmak için önce bedeninizi ve ruhunuzu iyice dinlemeniz gerekiyor. Neyin eksik olduğunu anlamadan alışverişe başlamayın. En iyiyi bulmak için önce şu 10 hayati soruyu cevaplayın.
Biz uyurken beynimiz nereye gider?
Uykuya daldığımızda bilincimize ne olur? Yeni çalışma, en büyük bilimsel gizemlerden birini çözebilir.
Zamane derdi: COVIDsomnia
2020 bize nurtopu gibi bir dert de verdi: COVID-19. Hastalığın sadece kendisi değil yaşattığı stres ve huzursuzluk ortamı da uyku kaçırıyor. Pandemi uykuyu nasıl etkiler ve bununla nasıl başa çıkılır, anlatıyoruz.
Otelde iyi uyku çekmenin 5 yolu
Pandemi, o bayıldığımız seyahatleri böldü ama az kaldı. Yakında hepsi bitecek, yine özgürce gezeceğiz. Yani siz en iyisi bu ipuçlarını şimdiden aklınızın bir köşesine yazın.
Zzz
Uykuyu neden bu harf anlatır? Emojiden pijama takımına uyku bahsinin geçtiği her yerde bu üç ‘Z’ harfini yan yana görüyorsunuz. Şimdi zihninizi biraz yoklayın ve bu sembolü ilk defa gördüğünüz yeri düşünün. Evet, bir çizgi romandı. Vızzz, bom, dışın dışın, snıf snıf… Okur okumaz hangi hareketlerden bahsettiğimizi anladınız. Malumunuz, çizgi roman dünyası sesten yararlanamadığı için o sesi yansıtan kelimelere başvurur. İşte her şey böyle başladı. Bazılarında hiç problem yoktu da çizgi roman sanatçıları derin uykuyu ya da horlamayı anlatırken epey zorlanıyorlardı. Zira uyurken çıkarılan seslerin harflerle temsil edilmesi kolay değildi. Başta ‘zzz’, uyurken alınıp verilen derin nefes sesine en yakın tınıyı verdiği için seçildi. Biraz da zamanla kendi anlamını yarattı. Tekrarla kullanılınca artık açıklamaya ihtiyaç duymaz hale geldi.Zamanla harfler aynı olduğu halde nüansları bile ayırt edebilir olduk. Mesela büyük harflerle yani ‘ZZZ’ şeklinde yazıldığında horlamanın çok yüksek sesle olduğunu anladık. Veya ‘z’ler üçten fazlaysa derin bir uyku halini gösterdiğini hemen bildik. Amerikan Diyalekt Derneği’nin 1918’de kayıt altına aldığı ‘zzz’ hiç kuşkusuz dünya çapında uykunun temsili ve gördüğümüz an esnememiz boşuna değil. Tıpkı şu an…
Yaratıcılık
İlhamın ne zaman geleceği belli olabilir Zihnimizin uyurken bile sular seller gibi işlediğinin en büyük kanıtlarından biri rüyalarımız. Şimdi hem gördüğünüz hem de size anlatılan rüyaları şöyle bir aklınızdan geçirin. Ne kadar yaratıcı hikâyeler öyle değil mi? Hiç bağlantılı görünmeyen şeyler akıcı bir şekilde birbirine bağlanıyor. Kimi uçuk, kimi daha önce kimsenin aklına hayaline gelmemiş fikirler havada uçuşuyor. Bazıları hakkında neden böyle düşünmediğinizi sorgularken buluyorsunuz kendinizi… Şimdi bir de hep anlatılan o örnekleri hatırlayın: The Beatles’ın beyni Paul McCartney, unutulmaz şarkıları ‘Yesterday’ ve ‘Let It Be’nin melodilerini rüyasında gördü. Rolling Stones’tan Keith Richards da ‘Satisfaction’ şarkısının açılış kısmını. İngiliz edebiyatçı Mary Shelley, o kâbusu görmeseydi efsanevi karakteri ‘Frankenstein’ı yaratabilecek miydi? Stephen King’in meşhur romanı ‘Misery’nin (Türkçeye ‘Sadist’ adıyla çevrildi) arkasında da benzer bir hikâye vardı. Örnek çok. Peki hepsi tesadüf mü? Uzmanlar uykunun yaratıcılığı ve problem çözme becerilerini artıran bölümünün REM evresi olduğunu söylüyorlar. Kanıt mı? Harvard Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada REM uykusundan uyanır uyanmaz anagram bulmaca çözmesi istenen deneklerin performansında artış tespit edildi. NREM uykusundan uyandırıldıktan sonraya veya gün içinde uyanıkkenki performanslarına oranla yüzde 15’le…
