Doğa ve doğal hayat der demez sürdürülebilirlik de devreye giriyor. Çünkü her gün hayatımızda çevreyi, iklimi ve diğer türleri etkileyen seçimler yapıyoruz. Bu seçimleri daha az zarar verir hale getirebilmek için yapabileceklerimizi derledik.
-
Alışveriş yapmadan önce iki kez düşünün
Satın aldığımız her ürünün, onu oluşturmak için kullanılan malzemelerden üretim sırasında yayılan kirliliğe ve çöpe giden ambalajına kadar uzanan bir çevresel ayak izi var. Bu yüzden satın almadan önce kendinize gerçekten böyle bir ihtiyacınız olup olmadığını sorun. Mecbursanız, yenisi yerine özenle kullanılmış ikinci elini satın almayı düşünün ve minimum paketleme ya da nakliye içerenini tercih edin. ‘Azalt-yeniden kullan-geri dönüştür’ çemberinin dışına çıkmamaya gayret edin.
-
Büyük satın alımlarınızda büyük çevresel fayda arayın
Herkes eski otomobilini gezegen dostu yeni bir hibrit arabayla değiştirebilme lüksüne sahip değil. Aslında bu kesinlikle kötü bir şey de değil çünkü yeni otomobil üretimi de çok fazla kaynak gerektiriyor. Ama zaten değiştirmeyi planlıyorsanız yakıt tasarruflu bir model arayın; böylece hem benzin parasından tasarruf edebilir hem de yıllar içinde karbon ayak izinizi azaltabilirsiniz. Aynı şey yeni bir buzdolabı, çamaşır veya bulaşık makinesi, hatta ütü ve su ısıtıcısı için de geçerli. Mutlaka enerji tasarruflu olanlara yönelin.
-
Plastiksiz bir hayata geçin
Plastik asla yok olmuyor. Her yıl binlerce deniz canlısı plastik yutarak ya da bir plastik atığa dolanarak ölüyor, daha doğrusu bizim tarafımızdan öldürülüyor. Birkaç basit adımla plastik atıklarınızı azaltmaya başlayabilirsiniz: Alışveriş yaparken bez poşetler kullanın. Tek kullanımlık şişe, poşet ve pipetlerden kurtulun. Plastikten yapılmış veya plastikle paketlenmiş ürünlerden mümkün olduğunca kaçının. Yerel alışveriş yapın, online alışverişi azaltın.
-
Etiketlere dikkat edin
Kahve, nemlendirici krem, giyim ürünleri… Her ne alıyorsanız alın, sürdürülebilir üretime dikkat eden ve işçilerine adil ticareti önceleyen markaları seçin. Mümkünse organik gıdalar satın alın; biraz daha pahalıya mal olabilirler ama zararlı böcek ilaçlarını toprağımızdan ve suyumuzdan uzak tutarak hem gezegeni hem de sizi ve ailenizi korurlar.
-
Bir su bilgesi olun
Artan nüfusumuz gezegenimizin su kaynaklarına olan talebi artırdığı ve benzeri görülmemiş kuraklıklarla karşı karşıya kaldığımız için suyun korunması artık kritik önem taşıyor. Daha kısa duşlar alarak, sızdıran musluklarınızı onararak, pet damacana yerine arıtma cihazlarını tercih ederek siz de tasarruf yapabilirsiniz. Dışarıda olduğunuzda hemen bakkala girip bir pet şişe almak yerine, evden çıkmadan yanınıza bir matara almayı da unutmayın.
-
Daha ‘yeşil’ ulaşımı seçin
Ulaşım alışkanlıklarınızı değiştirmek karbon ayak izinizi önemli ölçüde azaltabilir. Mümkün olduğunca yürüyün, bisiklete binin veya toplu taşıma araçlarını kullanın. Bunları yapamıyorsanız düzenli bakımlar ve lastik şişirmelerle otomobilinizi formda tutmak da önemli. Bakımlar yakıt verimliliğinizi yüzde 40’a varan oranlarda artırabilir ve lastikleriniz ideal şişiklikteyse yakıt kullanımınız azabilir.
-
Evinizi çevreye dost hale getirin
Enerji verimliliğinizi artırmak için, evinizin pencerelerinde yalıtım ve tasarruf kurallarını uygulayın. Daha verimli ısıtma ve soğutma için programlanabilir bir termostat ve daha verimli aydınlatma için tasarruflu ampuller kullanın.
-
Etle vedalaşın ve israfa son verin
Et üretimi; büyük miktarlarda su kullanımı, kirlilik, sera gazı emisyonları ve habitat tahribatından sorumlu olan, gezegende çevreye en çok zarar veren endüstrilerden biri. Yani aslında gezegenin sağlığını iyileştirmek için her gün en az bir şansınız var: Et tüketiminizi azaltarak çevresel ayak izinizi de azaltabilirsiniz. Ayrıca ülkemizde yenilebilir yiyeceklerin çok büyük bir kısmının çöpe gittiğini (Birleşmiş Milletler 2021 Gıda İsrafı Endeksi Raporu, Türkiye’de her yıl 7.7 milyon tondan fazla gıdanın israf edildiğini gösteriyor. Rapora göre Türkiye’de her yıl kişi başına 93 kg yiyecek çöpe gidiyor) ve böylece onu üretmek için harcanan tüm doğal kaynakların da heba olduğunu hatırlayın. Planlı alışveriş ve satın aldığınız şeyi sonuna kadar, atık çıkarmadan tüketmenin yaratıcı yollarıyla gıda israfını önleyin.
