Hayatımızın ortalama üçte birini uykuda geçiriyoruz ama uyku hakkında bildiğimiz şeyler hâlâ sınırlı. Bunların araştırmalarla ispatlanmış en şaşırtıcıları arasında bir gezintiye çıktık!
- Bilinçli olarak uykusunu erteleyen tek memeli insandır.
- Ortalama bir insan yedi dakikada uykuya dalar.
- Uykusuzluk, dünyada en yaygın görülen uyku bozukluğudur.
- Kadınlar erkeklerden daha fazla uyur ama uykusuzluk çekme olasılıkları da erkeklerden daha yüksektir.
- Yenidoğan bebeklerin anne-babaları, çocuklu hayatlarının ilk 2 yılında 6 aylık uykularını kaybederler.
- Her çocuk, annenin yetersiz uyku alma riskini yüzde 46 oranında artırır.
- Yeni doğmuş bir bebek, erkeklerin uykusunu kadınlardan daha fazla etkiler. ABD’de yapılan bir çalışma, çocuklarının hayatının ilk birkaç ayında birkaç çifti izledi. Buna göre kadınlar geceleri daha sık uyandılar ama erkekler genel olarak daha az uyudu.
- Yeni doğan bebekler 24 saatlik süre içinde ortalama 15-16 saat uyur.
- Düzenli olarak uçanlar daha fazla uyku yoksunluğu riski altında olabilir. Yüksek irtifalarda uçmak, oksijen eksikliğinden dolayı uykunun bozulmasına neden olur.
- Uykusuz bir gece, beyninizi sarhoş olmakla aynı şekilde etkiler.
- Uyku beyinde anıları sağlamlaştıran değişiklikleri tetiklediğinden, uyku eksikliği hafızanızı etkileyebilir.
- Uyku eksikliği kilo alımına neden olabilir. Aynı zamanda, uyurken kalori yakabilirsiniz. Bu nedenle sağlıklı bir kiloyu korumak istiyorsanız uyku çok önemlidir.
- Gecede 7 saatten az uyuyan yetişkinlerde astım, kanser ve diyabet hastalığı riskleri artar.
- Gecede 7 saatten az uyuyan kişilerin erken ölme olasılığı yüzde 12 daha fazladır.
- Yemek yemeden 74 güne kadar hayatta kalabilirsiniz ancak bir insan uyumadan en fazla 11 gün yaşayabilir.
- NASA’ya göre ideal şekerleme süresi 26 dakikadır.
- İnsanlar gecenin yaklaşık yüzde 75’ini NREM uykusunda geçirir.
- REM uykusundayken beyin neredeyse uyanık olduğunuz zamanki kadar aktiftir.
- REM uykusunun yaratıcı problem çözmeye yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.
- REM uykusu sırasında beyindeki kimyasallar, rüyalarınızı gerçekleştirmenizi engellemek için kaslarınızı felç eder.
- Yeni doğan bebekler REM uykusunda yetişkinlerden iki kat fazla zaman harcar. Ancak onların kasları, beynin o kısmı henüz tam gelişmediği için yetişkinlerde olduğu gibi felç olmaz. Bu nedenle bebekler uykularında sık sık ani düzensiz hareketler yapar.
- Uykuyu teşvik eden hormon olan melatoninin salgılanması ışıktan, özellikle de mavi ışıktan olumsuz etkilenir.
- Uyumadan 3 saat önce içilen bir duble espressodaki kafein miktarı, 24 saatlik biyolojik uyku saatimizi bozan, 40 dakikalık gecikme evresine sebep olabilir.
- Sırt ağrısı çekenlerin uykuları daha kötüdür.
- Düzenli masajın uykuyu iyileştirdiği kanıtlanmıştır.
- Düzenli fiziksel egzersiz daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir. Her gün 30 dakika egzersiz, gece başına 14 dakika fazladan uyku uyumayı sağlayabilir.
- Yoganın ve meditasyonun uykuyu iyileştirmeye yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.
- Uyku maskesi takmak uyku kalitesini artırabilir. Çünkü geceleri ışıkla bağımızı kesmek, daha hızlı uykuya dalmayı sağlar.
- Badem, uykuyu tetikleyen besinler içerdiğinden uyku öncesi için ideal bir atıştırmalıktır. Muz, kiraz ve kivi de uyumaya yardımcı olabilecek diğer yiyeceklerdir. Yatmadan önce çikolata, brokoli ve biftekten uzak durun çünkü bunlar ters etki yapabilir!
- Sırtın, boynun ve omurganın nötr bir duruşla dinlenmesini sağladığından, uzmanlara göre sağlık için en iyi uyku pozisyonu sırtüstü uyumaktır. Ama hamilelik sırasında sırt üstü yerine yan yatış pozisyonu tavsiye edilir.
- Uykuda konuşma erkeklerde ve çocuklarda daha sık görülür.
- Erkeklerin uyku apnesi sorunu yaşama olasılığı kadınlardan iki kat fazladır.
- Depresyondan mustarip olduğunuzda, normalde gördüğünüzden üç-dört kat daha fazla rüya görürsünüz.
- Araştırmalara göre siyah-beyaz televizyonla büyüyenlerin, siyah-beyaz rüya görme olasılıkları daha yüksektir.
- Canlı rüyalar (vivid dream) veya kâbuslar, kalp sorunları ve migren de dahil olmak üzere bir dizi sağlık sorununun erken uyarı işareti olabilir.
- Kadınlar erkeklere göre daha fazla kâbus ve ayrıca daha fazla duygusal rüya görür.
- Sonradan kör olanlar, rüyalarında hâlâ görsel imajlar görebilirler.
- Uyurken hapşıramazsınız çünkü uyurken hapşırmak için yeterli havayı soluyamazsınız.
- Salyangozlar üç yıl uyuyabilir.
- Zürafalar gecede ortalama 30 dakika uykuyla idare edebilir.
- Bazı insanlar uykuya dalmak üzereyken ya da uyanmadan hemen önce inanılmaz derecede yüksek sesler duyduklarından şikâyet eder. Bu uyku bozukluğuna patlayan kafa sendromu adı verilir.
- Sağlığımız için son derece gerekli olmasına rağmen, bilim dünyası hâlâ aslında neden uyuduğumuzu kesin olarak bilmemektedir.