Giderek daha az ağaç gördüğümüz bir dünyada ve ülkede yaşıyoruz. Oysa ağaçların hepimize güneşli bir günde gölge sağlamaktan ya da en sevdiğimiz meyveyi yetiştirmekten çok daha fazla faydası var. Baharın yeşerttiği dalların genel sağlığımıza yararlarına yakından bakalım.
-
Ağaçlar doğal klimadır
‘Net soğutma etkisi’ diye bir şey duydunuz mu? Ağaçlar çevrelerini serinletmeye yardımcı olabilir. Maalesef çoğumuz bahçeli evlerde yaşamıyoruz ama apartmanınızın arka bahçesine diktiğiniz bir ağacın bile olumlu etkilerini fark edebilirsiniz. Ağaçsız alanlar kolaylıkla daha yüksek sıcaklıklara sahip ‘ısı adaları’ haline gelir. Evinizin etrafına dikeceğiniz ağaç, hem ışık enerjisini faydalı bir şekilde kullanır hem de günün en sıcak saatlerini gölgesiyle yumuşatır. Yani aslında ağaçlarla iç içe ve iyi planlanmış bir peyzaj, evinizin ısıtma ve soğutma faturalarını azaltmaya yardımcı olabilir.
-
Ağaçlar mutlu eder
Ormanlık alana götürdüğünüzde koşarak ağaca sarılan çocuklar haklı. Bilimsel çalışmalar ağaçların etrafında olmanın stresi azaltabileceğini, mutluluk ve motivasyonu artırabileceğini gösteriyor. Peki neden? Her şeyden önce, ağaçların çoğunlukla doğada olduğu gerçeğiyle başlayalım. Hepimiz biliyoruz ki yoğun, teknoloji takıntılı kent yaşamlarımızda, doğanın içinde olmak ve temiz havayı solumak bizi anında rahatlatıyor. Örneğin Japonların ormanda yürümek ve nefes almak için ciddi zaman ayırma fikrine dayanan orman banyosu (shinrin yoku/şinrin yoku) uygulaması, stres savma garantili bir meditasyon şekli. Yakınınızda bir ormanlık alan yoksa bile hiç değilse ağaçlara pencereden bakmayı deneyin; kendinizi anında daha iyi hissettiğinizi fark edeceksiniz. Unutmayın ki, daha az endişeli ve stresli olduğumuzda daha iyi uyuyoruz, bu da genel sağlığımıza fayda sağlıyor.
-
Ağaçlar havayı temizler
Fotosentezi duydunuz, değil mi? Ağaçların yaprakları havayı temizlemeye yardımcı olur. Yani havadaki karbonmonoksiti oksijene dönüştürerek daha iyi nefes almamızı sağlar. Ağaçlar her yıl yaklaşık 48 kilogram karbondioksit emebilir; bu miktar ağaç 40 yaşına geldiğinde 1 tona kadar çıkabilir. Ayrıca ağaçlar havadan gelen kokuları ve azot oksit, amonyak, kükürtdioksit, ozon gibi kirletici gazları emer; zararlı partikülleri yapraklarına ve kabuklarına hapsederek filtre görevi yapabilir.
-
Ağaçlar insanı sağlıklı tutar
Kendimizi ağaçlarla çevrelemek, temiz hava solumamızı sağlamanın ve ruh sağlığımız üzerinde olumlu etkiye sahip olmanın yanı sıra fiziksel sağlığımızı da iyileştirebilir. Ormanda zaman geçirmenin bağışıklık sistemimize iyi geldiği, ayrıca kortizol seviyelerini, kan basıncını, nabız hızını ve sempatik sinir sistemi aktivitesini (stres) düşürdüğü araştırmalarla ispatlanmış durumda. Üstelik ağaçların yakınındayken parasempatik sinir sistemi aktivitemiz (gevşeme ve rahatlama) artar; bu da kalp sağlığımızla ilişkilidir. En güzelini sona sakladık: 2005 tarihli bir araştırma, yeşil alanın etrafında olmanın yetişkinleri yaşlandıkça uyku sorunlarından koruduğunu göstermiştir.
-
Ağaçlar çevreyi sağlıklı tutar
Kirliliği düşündüğümüzde, aklımıza genellikle sera gazları ve bolca duman geliyor. Oysa gürültü kirliliği de neredeyse onlar kadar zararlı. Ağaçlar bu konuda da kurtarıcı çünkü doğal gürültü engelleyici görevi görüyorlar. ABD Enerji Bakanlığı’nın yaptırdığı bir araştırmaya göre ağaçlar ve çalılar insan kulağının duyabildiği frekanslardaki gürültü seviyelerini yüzde 50’ye kadar azaltabiliyor. Bitkinin yüzey alanı ne kadar fazla olursa (gövde, yapraklar, dallar) sesin sapması, emilmesi, kırılması veya maskelenmesi yoluyla zayıflaması o kadar çok oluyor.
