Hayatımızın direksiyonunu elinde tutan beynimiz, en karmaşık ve gizemli organımız olabilir. 86 milyardan fazla nöron, 2.5 milyon gigabayt depolama alanı ve günde 50 binden fazla düşünceyle kafamızın içinde gerçekten şaşırtıcı bir makine var. Aşağıda anlatacaklarımız ise beyniniz hakkında bir kez daha aklınızı başınızdan alacak!
-
Dev depo
Northwestern Üniversitesi psikologlarından Prof. Paul Reber’e göre, insan beyni tahminen 2 milyon 500 bin gigabayt depolayabilir. ABD ölçekli hesaplamalara göre bu alan, 300 yıllık TV programlarının kapladığı alana eşdeğer.
-
Japon balığı bizden iyi
Araştırmalar ortalama dikkat süresinin son 10 yılda ortalama 12 dakika azaldığını gösteriyor. Bugün, insanda bu süre, bir akvaryum balığından daha kısa. TV izlerken sosyal medyada gezinmek gibi cihazlara bağlı çoklu görevle azalan dikkat süreleri arasında bazı bağlantılar olduğunu gösteren çalışmalar da bulunuyor.
-
Bir küçük kavun kadar
Yetişkin insan beyni ortalama olarak 1300-1400 gram ağırlığında. Şu an aklınızdan benzer ağırlıkta çeşitli meyveler geçirmekte serbestsiniz!
-
Kısalarla uzunlar ayrı yerlere
Beynin hipokampus bölgesinin, kısa süreli hafıza deposu olduğunu sinirbilimciler uzun zamandır biliyor. Yakın zamanda yapılan bir araştırma ise kısa süreli belleğin hipokampusta oluştuğunu ancak uzun süreli hafızanın beynin başka bir bölümünde depolandığını ortaya koydu.
-
B1 almayı unutan unutur!
Nöronlar arasında iletişimi sağlayan kimyasallara nörotransmitter deniyor. Asetilkolin bunlardan biri ve beyinde özellikle dikkat, hafıza, motivasyonla ilişkili görevler alıyor. Asetilkolin üretimi için ise B1 vitaminine ihtiyaç duyuluyor. Avustralya’da yapılan bir araştırma, iki yıl boyunca B1 takviyeleri ve folik asit alanların uzun ve kısa süreli hafızasının geliştiğini ortaya koydu.
-
Bitirdin bizi internet
Kendinizden pay biçin; artık herhangi bir şeyi hatırlamak için kendinizi hiç zorlamıyor, hemen internete bakıyorsunuz. Ama bilgiye bu kadar hızlı bir şekilde erişebilmek aslında hatırlamayı zorlaştırıyor. Verilere erişmek için ne kadar çok uğraşırsak, hatırlama kasımız o kadar gelişiyor.
-
Hiç unutmam, annemin karnında…
Henüz doğmamış olmamız bir şey ifade etmiyor; anne karnında beyin gelişiminin başladığı kritik dönemde anılarımız da oluşmaya başlıyor. Üstelik hamileliğin dördüncü ayı kadar erken bir tarihe kadar gidebiliyor.
-
Yüzde 20’si onun!
Beyin, kan damarları yoluyla, vücudun toplam oksijen ve enerjisinin yüzde 20’sini kullanıyor. Beyindeki sinir hücrelerinin çok fazla enerjiye ihtiyacı var; merkezi sinir sistemine yeterli oksijen ve enerji sağlanmazsa, beyin fonksiyonlarında deformasyon ve nörolojik bozukluklar ortaya çıkabiliyor.
-
Susuzluk fena
Evet, beynimizin yüzde 73’ü sudan oluşuyor. Dikkati ve hafızayı etkilemek için ise sadece yüzde 2 su kaybı yeterli!
-
Neyse ki geçici
1.5 saatlik bir terleme, beynin boyutunu geçici olarak bir yıllık yaşlanma etkisi yaratacak kadar küçültebiliyor.
-
Oksijensiz olmaz
Oksijensiz beş dakika, beyin hücrelerinin ölmesine neden olabilir. Tabii bu da beyin hasarına yol açabilir.
- Ampul yandı mı?
Beyin, 12 ile 25 watt arasında elektrik üretiyor. Bu miktar, tasarruflu bir ampulü yakmak için yeterli!
-
Beyinsel seyahat
Nöronların beyindeki seyahat hızı 240 km’ye kadar çıkabiliyor. Farklı nöron türleri farklı hızlarda hareket ediyor; örneğin ağrı sinyalleri diğerlerinden çok daha yavaş oluyor.
-
Grinin gerisi
Yeni bir şey öğrendiğimizde beynimizdeki nöronlar arasında yeni bağlantılar kuruluyor; bu da beyindeki gri maddeyi artırıyor.
-
Ah, şu duygular!
Hafıza oluşumunda öncelik duygularda oluyor. Bu da aynı zamanda anılarımızın bir kısmının ve bazı parçalarının ‘istemsizce yarattığımız kurgular’ olduğu anlamına geliyor.
-
Duygular demiştik değil mi?
Yukarıdaki gerçeğe benzer şekilde, duygular beynimizi büyük ölçüde değiştiriyor. Hislerimizin harekete geçirdiği kimyasal reaksiyonlar, beyin taramalarında ve gri madde araştırmalarında fiziksel olarak görülebiliyor.
-
Düşünüyorum öyleyse…
Ortalama bir beyinden bir günde 50 bin ila 70 bin düşünce geçiyor. Ve üzücü bir şekilde, bu düşüncelerin çoğunluğu (tahminen yüzde 60-70’i) olumsuz oluyor.
-
Bir acayip laboratuvar
Yaklaşık 100 milyar beyin hücresiyle, beynimizde her saniye 100 binden fazla kimyasal reaksiyon gerçekleşiyor.
-
“Sarhoştum, hatırlamıyorum” değil o!
Sarhoşluk halinde beyin anı oluşturamıyor. Yani hayır; dün gece olanları ‘unutmadınız’ çünkü zaten hafıza hiç oluşmadı.
-
İlk çeyreğe varmadan…
Araştırmalar beynimizin bilişsel hızının epey erken, 24 yaş civarında yavaşlamaya başladığını gösteriyor.
-
Derine, daha derine
Tüm kararlarımızın yüzde 95’i bilinçaltında gerçekleşiyor. Bu da, eylem ve davranışlarımızın büyük çoğunluğunun, bilinçli farkındalığımızın ötesinde bulunan beyin faaliyetlerinden kaynaklandığı anlamına geliyor
-
Acı var mı?
Ağrı beyinde işlenen bir his olmasına rağmen, organın kendisi ağrıyı hissedemiyor. Bu nedenle beyin ameliyatları hasta uyanıkken ve ona hiç rahatsızlık vermeden yapılabiliyor.