Yenilenmiş hissederek uyanıp kendini yeni güne hasır hissetmek gibisi yok. Ne yazık ki bunu yaşayabilen kişi sayısı çok az. İşte gürültülerin uykuya faydalı olanı yani beyaz gürültü bu derdi çözebilir.
Çoğu kişinin şikâyet ettiği kötü uykuların bir nedeni de, ideal uyku ortamını yaratmanın zorluğu olabilir: Serin, sakin, ışıksız ve sessiz. Beyaz gürültü makineleri bu denklemin en az bir kısmına yardımcı olabilir. Üstelik kornalar, sokak sesleri ya da başka bir odadaki açık televizyon gibi ses kaynaklarını engellemek için sürekli bir gürültü sunarak…
İyi uykunun hayatlarımızda neleri olumlu yönde değiştirebileceğini artık gayet iyi biliyoruz. Genel sağlığımız için hayati önem taşıyan, hem fiziksel hem de zihinsel fonksiyonlarımızı etkileyen uykumuz için yapabileceklerimize odaklanırken, uyku bozukluklarının önemli nedenlerinden birinin de çevresel gürültü olduğunu görüyoruz. İşte bununla baş etmek için yararlanabileceğimiz beyaz gürültü hakkında bilmemiz gerekenler…
Beyaz gürültü nedir?
Beyaz gürültü, insan kulağının işitebildiği farklı frekanslardaki çeşitli seslerin birleşimi. Duyulabilir aralıkta ve aynı yoğunluğa sahip, tekdüze bir ses topluluğu. Bu maskeleme efekti diğer sesleri engellemeye yardımcı oluyor, böylece uyuyabilmek mümkün hale geliyor. Kulağa genellikle radyoda bir kanal ararken duyduğumuza benzer bir tıslama veya cızırtılı bir ‘zzz’ sesi gibi gelebiliyor.
İşte uyku araştırmacıları, bu beyaz gürültünün insanların sadece uyumasına değil aynı zamanda uykuda kalmasına da yardımcı olduğunu söylüyorlar. Hatta çoğu zaman beyaz gürültü, son dönemde yaygınlaşan deniz, dalga, orman, yağmur gibi doğa seslerinin kayıtlarından yani pembe gürültüden daha iyi sonuç verebiliyor.
Beyaz ve pembe gürültünün farkları nelerdir?
Beyaz gürültüye benzer şekilde, pembe gürültü de insan kulağının işitebildiği frekanslardan oluşuyor. Ancak pembe gürültüde düşük frekanslara daha fazla yoğunlaşılıyor; böylece derin ve eşit bir ses yakalanıyor. Hışırdayan yapraklar, sürekli yağmur sesi, şiddetli rüzgâr, kıyıya vuran dalgalar pembe gürültünün en yaygın örnekleri.
Beyaz gürültü uyumanıza nasıl yardımcı olabilir?
Araştırmalar, gürültü kirliliğinin neden olduğu uyku bozukluklarının sağlığımız üzerindeki olumsuz etkilerini defalarca ispat etti. Bu çalışmaların sonuçlarına göre hem uyku süresi hem de kalitesi dış seslerden kolayca etkilenebiliyor.
İster pembe olsun, ister beyaz; her şeyden önce bu faydalı gürültülerin dış sesleri engelleyerek ve rahatsız edici sesleri maskeleyerek insanların uyumasına yardımcı olduğunu bir kez daha söyleyelim. Bu sesler çevresel gürültüyle kulak zarlarınız arasında bir tampon oluşturuyor, böylece etrafınızda olup bitenlere rağmen huzur içinde uyumaya devam edebiliyorsunuz.
Ayrıca iyi uyku hijyeninin çoğunu iyi bir gece rutininin oluşturduğunu bildiğinizde beyaz gürültünün bir faydasına daha ulaşabiliyorsunuz. Biraz kitap okuyup gece için hazırlıklarınızı yaptıktan sonra beyaz gürültü cihazınızı çalıştırarak yatağınıza yerleşmeyi aynı sırayla takip ettiğiniz bir alışkanlık haline getirirseniz vücudunuz da kısa sürede bu gece ritüelini kapıp dinlenme zamanının geldiğini anlayacaktır. Yani beyaz gürültü beyninize uyku vaktinin geldiğini anlatmanın kısa yolu da olabilir.
Özellikle trafik ve sokak seslerinin engellenemediği ve hiç durmadığı büyük şehirlerden birinde yaşıyorsanız tüm bunların size ve uykunuza çok iyi geleceği kesin. Bunlara ek olarak, vardiyalı çalışan, bu nedenle gün boyunca uyuması gereken veya farklı uyku rutinleri olan kişilerle birlikte yaşayan biriyseniz de çok faydasını görürsünüz.
Beyaz gürültüye nasıl ulaşabilirsiniz?
2021’de ABD’de yapılan bir araştırma (1) beyaz gürültünün, yüksek düzeyde çevresel gürültü nedeniyle uyumakta zorluk çeken insanlar için uykuyu önemli ölçüde iyileştirdiğini buldu. Bu çalışmada ayrıca beyaz gürültünün metropollerde uykunun iyileştirilmesine yardımcı olmak için etkili bir araç olabileceği sonucuna da varıldı.
2012 tarihli bir çalışmada (2) sabit pembe gürültünün beyin aktivitesini azaltarak deliksiz uyku süresini artırabileceği bulundu. 2017’de yapılan bir araştırmada ise (3) derin uykuyla pembe gürültü arasında pozitif bir bağlantı tespit edildi.
Tüm bu verileri de dikkate alacak olursanız bir beyaz gürültü makinesine yatırım yapmak fena bir fikir olmayabilir. Piyasada beyaz gürültü yayan pek çok cihaz var. Hatta bunların bazıları bebeklerin uyumasına yardımcı olmak için özel olarak tasarlanmış durumda. İnternette pek çok örnek arasından bütçenize uygun bir seçim yapabilirsiniz. Bir diğer yol da akıllı telefon uygulamalarından yararlanmak. Bunlar için de işletim sisteminize uygun alternatifler arasında gezinerek karar verebilirsiniz. İyi uykular!
Kaynaklar:
- ncbi.nlm.nih.gov/34049045
- ncbi.nlm.nih.gov/22726808
- org/articles/10.3389/fnhum.2017.00109/full