Dersimiz uzaktan eğitim ve uyku
Koronavirüs insanlığın en büyük sınavlarından biri olmayı sürdürüyor. Bu sürede ‘o iş öyle olmaz’ dediğimiz ne varsa ‘öyle de olabildiğini’ yaşayarak öğrenmek zorunda kaldık. Uzaktan eğitim, bunların en önemlilerinden. Peki bu dönemde çocukların uyku düzenini nasıl koruyacağız?
Her gece etap etap macera
Uyku, dışarıdan bakıldığında, hareketsizliğe teslim olduğumuz, savunmasız kaldığımız bir süreç. Oysa kendi içinde, neredeyse uyanık olduğumuz anlardaki kadar hareketli, doludizgin yaşayan bir dünya. Sanki bir bilgisayar oyunundaymış gibi evrelerden geçtiğimiz bu evreni adım adım anlatıyoruz.
Uyku nedir?
1950’li yıllara kadar günlük hayatımızın pasif bir parçası sayılıyordu. Ama 70 yılda fark edildi ki beyinlerimiz uyku sırasında son derece aktif. Üstelik günlük performansımızı, fiziksel ve zihinsel sağlığımızı, henüz yeni yeni anlamaya başladığımız birçok yönden etkiliyor. O zaman yakın plan: Uyku nedir, neden önemlidir?
Narkoz Almış Gibi: Narkolepsi
Kökeni merkezi sinir sistemine, özellikle beyne dayanan nörolojik bir bozukluk. Genetik temeli olsa da kalıtımsal bir rahatsızlık değil. İnsan dışındaki pek çok memeli türünde de rastlanıyor. Ve hâlâ belirlenmemiş tetikleyici faktörler olduğu düşünülüyor. Karşınızda aşırı uykululuk hastalığı narkolepsi…
Hiç uykum yok: İnsomnia
Karşınızda en sık karşılaşılan uyku problemi. Uyuyamamak veya anormal saatlerde uyanıp uykuyu sürdürememek şeklinde görülebiliyor. Peki sizde de benzer şikâyetler var mı, varsa nasıl kurtulabilirsiniz? İşte bu ciddi bozukluk hakkında bilmeniz gereken her şey…
Bir Kızılderili şefi değil: Huzursuz bacak
Bütün gün koşturmuşsunuz, gece şöyle oturmuş ya da uzanmışsınız, nihayet hareket etmeden durabileceksiniz. Fakat o da ne! Üstünüzde öyle rahatsız edici bir his var ki bacaklarınızı kıpırdatmazsanız geçmeyecek. Evet, belki bu tatsız hissi geçici olarak hafifleteceksiniz ama bunun sonu gelmeyecek ve uyku durumunuzu altüst edecek. Sizi senaryo özetini okuduğunuz bu gerilim filmimizin başrol oyuncusuyla tanıştıralım: Karşınızda huzursuz bacak sendromu!
Peki biz neden uyuyoruz?
Bilgisayarlarımız, akıllı telefonlarımız vasıtasıyla her gün yakından gözlemliyoruz: Tıkır tıkır çalışan her makinenin bir noktada şarjı bitiyor. Vücudumuzun işleyişi de bundan farklı değil aslında. Hastalanıp tükenmemek, beyin fonksiyonlarımızı sürdürmek, kısacası yaşayabilmek için şarj edilmemiz gerekiyor. İşte onun adı uyku. Peki sistem nasıl çalışıyor? Anlatıyoruz…
Rüyalar gerçek olsa…
İnsanların ruh dünyasına ve içinde bulundukları durumlara dair net göstergeler mi yoksa uyku âleminin tanımlanamaz, yorumlanamaz, gizemli parçaları mı? Aslında her ikisi de doğru. Gelin, biraz daha yakından bakalım…
Neden rüya görürüz?
İçeriği ve uyku üzerindeki etkileri kişiden kişiye değişse de herkes rüya görüyor. Bu rüyaların anlamı ve amacı için tek ve basit bir açıklama olmasa da temellerini, kâbusların potansiyel etkisini ve tatlı rüyalar görüp daha iyi uyumak için atabileceğiniz adımları anlamakta fayda var.
Ne zaman rüya görürüz?
Elbette “Tam olarak şu saatler” gibi bir zaman aralığı vermek mümkün değil. Rüya uykunun her aşamasında görülebiliyor. Ama o en yaratıcı, fantastik, tuhaf, bol göndermeli, unutamadığınız rüyalarınızın tek adresi var: REM uykusu…
