Anne-babaların yeni tartışma konularından biri de bu. Bazı ebeveynler bunun, çocuğun gelişimi açısından önemli bir aşama olduğunu düşünüyor. Bazıları ise çocukların güvenliği ve uyku alışkanlıkları bakımından oluşan risklerin buna değmeyeceğine inanıyor. Peki hangi bakış açısı doğru?
Çocuk yetiştirmek çok zor iş. Çünkü hem her çocuk birbirine tıpa tıp benziyor hem de her biri, tıpkı kendilerini büyüten yetişkinler gibi biricik. Dolayısıyla onlarla ilgili tartışmalarda herhangi bir sorunun tek bir cevabı yok maalesef. Bu konuda pek çok uzman hemfikir. Çocuklar ve ergenler için davranışsal uyku tıbbı alanında uzmanlaşan ABD’li klinik psikolog Dr. Carolyn Ievers-Landis de bu görüşte. “Bu gerçekten karmaşık bir durum. Ebeveynleri anlıyorum çünkü hayır demek istemiyorlar ama çocuklarının başına bir şey gelmesini de istemiyorlar” diyor.
Pijama Partileri Güvenli Mi?
Çocuğunuzun gece başka bir yerde kalmasına izin vermek söz konusu olduğunda, bazı endişelerinizin olması doğal. Özellikle de evlerinde kalmak istediği aileyi iyi tanımıyorsanız. Akran zorbalığı, güvenlik veya istenmeyen fiziksel temas konusunda kaygılanabilirsiniz. Yaşı biraz daha büyük çocuklar için uyuşturucu ve alkole erişim de bir korku faktörü olabilir.
Çocuğunuzun başka bir ailenin evinde kalması konusunda rahat hissedip hissetmediğinize karar vermenize yardımcı olması için kendinize sorular sormaktan çekinmeyin. Bu sorular arasında şunlar olabilir:
- Çocuklara kim göz kulak olacak? Evde başka kimler olacak?
- Elektronik cihazlara erişim sınırsız mı olacak?
- Çocukların ne tür filmler, TV programları ve YouTube videoları izleyebileceği konusunda herhangi bir kısıtlama var mı?
- Güvenli bir ev mi?
Elbette karşı taraftan bilgi istemenin yanı sıra sizinle ilgili bazı bilgileri de paylaşmalısınız. Ev sahibi ebeveyne çocuğunuzun herhangi bir tıbbi durumu veya gıda alerjisi olup olmadığını mutlaka söyleyin. Çocuğunuzun yapmamasını tercih ettiğiniz belirli türde aktiviteler varsa, örneğin korku filmi izlemesini istemiyorsanız, bunu da açıklayın.
Çocuğunuz herhangi bir uyku sorunuyla mücadele ediyorsa, endişeleriniz daha da artabilir. Yatak ıslatma, kabuslar ve uykusuzluk onun geceyi başka bir yerde geçirmesini zorlaştırabilir. Ama bu sorunları vurgulayarak onun yaşıtlarıyla sosyal ilişkiler kurmasını önlemenin daha ağır sonuçları olabilir. Unutmayın ki genellikle her şey için tedavi ve geçici çözümler vardır; tekrarlayan kabuslar için psikolog yardımı alabilir, yatak ıslatmanın önüne geçmek için özel iç çamaşırları kullanabilirsiniz.
Hatta Dr. Ievers-Landis, “Pijama partisine gitmesine izin vermek, çocukların bu uyku sorunlarından bazıları üzerinde çalışması için güzel bir teşvik olabilir” diyor.
Arkadaşta Yatıya Kalmanın Faydaları
Arkadaş evlerindeki pijama partisi, sabaha kadar eğlenceli vakit geçirme ve geç saatlere kadar uyanık kalma konusunda sınırlı kalmayıp aslında çok daha fazlasını içeriyor. Her şeyden önce, çocukların bağımsızlıklarını geliştirmelerine ve rutinlerinin dışındaki durumlara uyum sağlamayı öğrenmelerine yardımcı oluyor. Ayrıca bu sayede okul dışındaki sosyal ortamlarda var olma pratiği de yapıyorlar.
Dr. Ievers-Landis, “Esnekliği öğrenmek insanlar için sağlıklı bir durumdur” diyor: “Bildik şeyleri yapmanın farklı yollarına, farklı yiyeceklere, farklı yaşam tarzlarına ve farklı etkileşim modellerine maruz kalmak iyidir. İşleri her zaman tam olarak aynı şekilde yapmamak sağlıklıdır.”
Dr. Ievers-Landis bazı durumlarda, yatıya kalmayı ayrılık kaygısı yaşayan çocuklar için bir tedavi yöntemi olarak da kullanıyor. Başka bir yerde kalma konusunda çekingen olan çocukları ise büyükanne-büyükbaba ya da kuzenlerinin evi gibi yerlere göndererek yavaş yavaş başlatmayı öneriyor.
Dikkat edilmesi gereken en önemli şey, çocukların ihtiyaç duyduklarında sizinle nasıl iletişime geçeceklerini bilmelerini sağlamak. Çocuğunuz küçükse başka bir eve yatıya gitmeden önce olası senaryoları birlikte canlandırabilirsiniz. Örneğin, çocuğunuz üzerine atlayan köpeklerden korkuyorsa, evdeki bir yetişkine köpeğin başka bir odaya alınıp alınamayacağını nasıl sorabileceği konusunda pratik yapabilirsiniz.
Dr. Ievers-Landis, “Çocuklar yapmak istemedikleri bir şey olduğunda ve nasıl hayır diyeceklerini bildiklerinde kendilerini rahat hissetmeli. Nasıl sınır koyacaklarını bilmeleri önemli” diyor.
Karar: Evet mi hayır mı?
Peki bu konuda son kararımız ne olmalı? Öncelikle şunu bilmek gerek; çocukların yatıya kalmaya hazır olduğu sihirli bir yaş ya da dönüm noktası yok. Dr. Ievers-Landis, siz etrafta yokken çocuğunuzun davranışlarının nasıl olduğunu ve duygusal olarak bu deneyim için donanımlı olup olmadıklarını göz önünde bulundurmanız gerektiğini söylüyor.
Bu noktada bir problem görmüyorsanız, çocuğunuzdan normal saatlerine yakın bir zamanda uyanmasını istemek gibi bazı yönergeleri ortaya koyabilirsiniz. Eğer hayır demeye karar verirseniz de sorun değil; bir yatıya kalma davetini reddetmek zorunda kalırlarsa onları başka bir eğlenceye götürmeyi teklif edebilirsiniz.
Dr. Ievers-Landis, “İnsanların her iki durumda da ebeveyn suçluluğu hissetmelerini istemiyorum” diyor: “Tüm faktörleri göz önünde bulundurun, çocuğunuz için mümkün olan en iyi kararı verin, onun güvende ve psikolojik açıdan sağlıklı bir insan olmasını sağlamak için bir ebeveyn olarak işinizi yaptığınıza inanın.”
