Girilebilir bir deniz kıyısında yaşayan ya da uzun uzadıya tatil yapabilen şanslılara sözümüz yok. Ama yazı şehirde geçirmek zorunda kalan ya da denize mesafeli olanlar için havuz, her zaman çok cazip bir seçenek. Ancak kendimizi suya bırakmadan önce, havuzların sağlık risklerini ve bunlara karşı alınabilecek önlemleri bilmek gerek. O zaman sizi şöyle alalım…
Yüzme havuzları, yazın sıcak hava dalgalarında hayatta kalmaya çok yardımcı olabilir. Ancak bazı havuzların ishale, kızarıklıklara, solunum hastalıklarına ve kulak enfeksiyonlarına yol açabilen parazit ve bakteriler için mükemmel bir üreme alanı sağladığını unutmamak gerek.
Ortalama olarak, sadece saçınızdan bile havuza 10 milyon mikrop getirebilirsiniz. Elleriniz 5 milyon daha mikrop taşıyabilir, tek bir tükürük damlası 8 milyon daha mikrop ekleyebilir. Tüm bu mikroplar zararlı olmasa da bazıları hastalıklara neden olabilir. Bir yetişkin 45 dakikalık yüzme seansı sırasında yaklaşık bir yemek kaşığı havuz suyu yutar ve bu, maalesef uzmanlara göre bir insanı hasta etmek için fazlasıyla yeterli.
Havuzlar ve su parkları, mikropların çoğunu öldürmek için klor ve brom gibi kimyasallarla işleniyor. Ancak bunlara rağmen yüzme havuzlarının steril bir ortam olduğunu söylemek zor. Klor, filtrelenmiş ve dezenfekte edilmiş bir havuzda 10 günden fazla yaşayabilen cryptosporidium gibi parazitleri öldürmede genellikle başarısız oluyor. Koli basili olarak bilinen E. coli, giardia ve diğer mikroplar da suyu kirletebiliyor.
Nelerle karşılaşabilirsiniz?
Cryptosporidium, su kaynaklı ishalin en yaygın nedeni. Bu nedenle gelişen semptomların ortaya çıkması için 2-10 gün gibi bir zaman alabiliyor. Sonucunda sulu ishal, mide bulantısı, dehidrasyon ve mide krampları yaşanabiliyor. Bağışıklık sistemi zayıf olanlar daha ciddi, hatta ölümcül bir enfeksiyonla mücadele etmek zorunda kalabiliyor. Parazit iki haftaya kadar vücudunuzda kalabiliyor. Bu nedenle uzmanlar, ishaliniz tamamen durduktan sonra da iki hafta boyunca havuzdan uzak durmanızı öneriyor. Çünkü insanlar ishalleri durduğunda yüzmeye gitmenin sorun olmayacağını düşünse de mikropları yanında taşımaya devam ediyor. Uzmanlara göre çoğu insanın vücudunda her zaman az miktarda dışkı bulunuyor. Ve bu dışkı miktarı sadece birkaç kum tanesine eşdeğer olsa bile bu yüzme suyunu kirletebiliyor. Yani cryptosporidium’lu bir kişi bir havuza girerse, birçok insanın sağlığını riske atabiliyor.
Havuza girmeden önce en az bir dakika duş almak, istenmeyen maddelerin çoğunu cildinizden uzaklaştırabiliyor. Zaten bu, çoğu yüzme havuzunun kurallarından biri. Ancak çoğu insan bu kurala uymuyor. Örneğin 2019’da ABD’de yapılan bir ankete katılanların sadece yüzde 31’i bu tavsiyeye uyuyor.
Suyun temiz olduğunu nasıl anlarsınız?
Havuzlar, su parkları ve jakuziler esas olarak klorla dezenfekte ediliyor. Klor; vücut kiri, ter, idrar ve diğer kirleticilerle temas ettiğinde kloramin adı verilen, güçlü kokulu bir madde oluşuyor. Yani uzmanlara göre güçlü bir klor kokusu alıyorsanız bu, havuzun çok temiz olduğu anlamına gelmiyor; aksine insanların vücutlarından havuza geçen çok sayıda mikrop olduğu anlamına geliyor. Kloramin cilt, göz ve burun tahrişlerine neden olabiliyor.
Halka açık havuzlar genel olarak rutin klor seviyesi ve pH dengesi açısından denetleniyor. Bu konuda daha dikkatli olmak istiyorsanız, girmeden önce klor seviyesini kontrol etmek için internette satılan havuz suyu test şeritlerinden satın alıp kullanabilirsiniz.
Açık bir yaranız varsa veya yakın zamanda dövme yaptırdıysanız, iyileşene kadar yüzme havuzlarından uzak durmak en iyisi. Havuza girmeden önce duş aldığınız, hastaysanız sudan uzak durduğunuz ve suyu ağzınızdan mümkün olduğunca uzak tuttuğunuz sürece mikropların yayılma riskini de en aza indirebilirsiniz.
5 adımlık mini bilgi paketi
- Yüzme havuzları, sulu ishale neden olan mikrop ve parazitlerle kirlenebilir.
- Cryptosporidium adlı parazit, klora karşı son derece dayanıklıdır ve havuz suyunda 10 günden fazla yaşayabilir.
- Popüler inanışın aksine, yüzme havuzunda güçlü bir klor kokusu varsa bu, genellikle suyun temiz olmadığının bir işaretidir.
- Sağlık risklerini azaltmak için havuz suyuna atılan klor, vücut kiri ve terle birleşince dezenfeksiyon gücünü büyük ölçüde kaybeder. Bu nedenle klor seviyelerinin düzenli olarak muhafaza edilmesi ve test edilmesi gerekir.
- Bakımı yapılmayan kalabalık yüzme havuzları mikrop ve parazitleri yayabilir ve su kaynaklı hastalıklara neden olabilir. Ancak suya girmeden önce suyun temiz olup olmadığını belirlemeye çalışabilir ve hastaysanız sudan uzak durabilirsiniz.
Kaynaklar:
- cdc.gov/healthywater/swimming/swimmers/rwi.html
- cdc.gov/healthywater/swimming/materials/infographic-clean-it-up-swimmers.html
- nationalacademies.org/based-on-science/are-all-microbes-dangerous
- cdc.gov/healthywater/swimming/residential/disinfection-testing.html
- sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014489409002756?via%3Dihub
- cdc.gov/parasites/crypto/illness.html
- cdc.gov/healthywater/swimming/swimmers/rwi/diarrheal-illness.html
- waterandhealth.org/healthy-pools/survey-1-4-adults-swim-diarrhea/
- waterandhealth.org/healthy-pools/pool-maintenance/a-new-survey-reveals-americans-understanding-and-misunderstanding-of-pool-chemicals/
- cdc.gov/healthywater/swimming/swimmers/water-play-areas-interactive-fountains.html
- cdc.gov/parasites/naegleria/index.html
- poison.org/articles/pool-chemical-safety-192
- cdc.gov/healthywater/swimming/aquatics-professionals/chloramines.html
