Mevsimler nasıl uyuduğumuz üzerinde rol oynar. Kış aylarında daha uykulu olurken, yazın az uykuyla idare edebiliriz. Peki sonbaharda durum ne? Vereceğimiz ipuçlarıyla mevsimi hasarsız geçirebilirsiniz.
Önce olayın bilimsel temellerini açıklayalım: Işık, epifiz bezimizin ne kadar melatonin salgılayacağı konusunda büyük rol oynuyor. Melatonin, sirkadiyen ritim olarak da bilinen uyku döngüsünü etkiliyor. Işık azaldığında melatonin üretiminde artış oluyor, bu da bizi uykulu ve yorgun hissettiriyor.
Maruz kaldığımız güneş ışığı miktarı her mevsim değişiyor. Sonbahar ve kış aylarında aldığımız ışık, ilkbahar ve yaza kıyasla çok daha az. Bu nedenle daha fazla melatonin salgılanıyor; bu da kendimizi halsiz hissetmemize neden oluyor, diğer mevsimlere göre daha fazla uykuya ihtiyaç duyuyoruz.
Araştırmaya göre insanların yüzde 90’ından fazlası ruh hallerinin ve enerjilerinin mevsime bağlı olarak değiştiğini hissettiğini söylüyor. Bu insanların neredeyse yüzde 5’i için bu durum o kadar ciddi ki mevsimsel duygudurum bozukluğu, bir diğer deyişle mevsimsel depresyon yaşıyorlar. Depresif belirtiler özellikle kış aylarında yoğunlaşıyor, yılın geri kalanında bir sağlık sorununa dönüşmüyor.
Peki kıştan önce gelip daha fazla uyku ve dinlenme gerektiren dönemi başlatan sonbaharda nasıl daha iyi uyuyabilirsiniz? İşte ipuçları…
Yeterli güneş ışığı alın
Kışın biraz daha fazla uyumanın bir zararı yok ama halsizlik ve yorgunluk hissi uykuya rağmen geçmiyorsa sağlıklı uyuyamıyorsunuz demektir. Geceleri daha iyi uyuyabilmek ve gün içinde daha dinç hissetmek için yeterince doğal ışık aldığınızdan emin olmanız gerek. Güneş ışığı ayrıca uykuyu iyileştiren serotonin seviyesini de artırıyor.
Yeterli D vitamini alabilmek için gündoğumundan hemen sonra sabah koşusuna çıkabilirsiniz. Bunu yapamıyorsanız bile evde ya da işyerinde yeterli gün ışığı alan bir köşede vakit geçirmeyi alışkanlık haline getirin.
Kendinizi neşelendirmenin yollarını bulun
Mevsimsel duygudurum bozukluğundan uzak kalmak için kendinize kafanızı meşgul edip sizi eğlendirecek yeni hobi veya uğraşı alanları bulun. Neşe, kaynağı çoğunlukla tahmin edilemez olsa da geliştirilebilen bir duygu.
Üstelik bu konuda uygulayabileceğiniz bazı yöntemler bir fincan kahveden bile daha ucuz. Liste uzun: Doğada olmak, daha renkli giysiler giymek, bir çocukla vakit geçirmek, en çok vakit geçirdiğiniz odayı neşeli ışıklarla süslemek, sevdiğiniz şarkılardan bir playlist hazırlamak, kendinize sağlıklı bir yemek pişirmek sadece ilk anda akla gelen birkaç fikir.
Hiçbir şey işe yaramazsa başka birini mutlu ederek bile kendinizi neşelendirebilirsiniz.
İyi şeyler yiyin
İyi bir sonbahar gecesi uykusu için, iyi şeyler yediğinizden emin olun. Tüm mevsim sebzeleri ve meyvelerini diyetinize dahil etmeye çalışın. B vitamini açısından zengin tam tahıllar ve az yağlı proteinler listenizin başında olsun. B vitamini, uykuyu etkileyen melatonin salgısını sağlıklı bir şekilde düzenlemeye yardımcı olur.
Ayrıca yatmadan hemen önce ağır yemeklerden kaçınmaya çalışın. Vücudunuza sindirim için yeterli zaman bırakmalı, yeme faaliyetini kafanızı yastığa koymadan en az birkaç saat önce bitirmelisiniz. Böylece uyku kalitenizi de artırarak ertesi sabah zinde uyanabileceksiniz.
